Manuscript Contents

Sagas in Icelandic

1. Njáls saga (1r–99v)

Rubric: Hier byriast sagann Niäla

1.1. Part 1 (1r–54v)

Rubric: CAP I.
Incipit: Maurdur hiet madur er kalladur var Gyia. hann var sonur sighuatz hins Rauda, hann war Rijkur hofdinge, og Maala fylgis madur mikill, og suo mikill Lagꜳ madur ad ongver þiödu Løglegur Doomar, Nema hann J wære. hann Bio ad welle a Rangär wøllum. (:Nü wijkur søgunne vesturs til) (Breida fiardar): hann atte Dottur Eina er Vnnur hiet. hun var væn kona og kurteys, og sua vel at ser at sa þötte Beste kostur A Rangꜳr wøllum. Nu wykur søgune vestur til Breydafiardar.
Explicit: hann mundi bidia fyrer Lyting sagdi skarphiedinn; svo var þad sagdi Niꜳll, þad var illa sagdi Grijmär, Ecki mundi Høskuldur hafa skoted skylldi fyrer hann, sagdi Niꜳll

Ef þu hefder Dreped hann, þa er þier var þeß wnt, Atelium ecki fødur
Vorn sagdi skarphiedinn. þeßi sætt hiellst med þeim vpp þadan.

Colophon: Endur þess fyrra Parts Niälu Anno 1690.

1.2. Part 2 (55r–99v)

Rubric:

Annar Partur Niälu Talar Vmm þau stör
merke sem Giordust skiedu og Til bꜳru J hanns Tijd. og
seigest fyrst vm þann Agiæta og Vpp Lijsta Liöma og Liös al-
lra nordur Landa Köng Olaf Trygguason, og af bodan sann-
rar Trvar, ä JESUM CHRISTUMM. Þar næst vmm af gang niꜳls
og hans nidia, med ødru undan faranu, Jtem vmm Eptter mælendur Niꜳls bre-
nnu. Manndräp kꜳra sølmundarsonar, J hefnd eptter þä fedga, og mar-
ga vndarlega til burdi, suo og vmm vtann ferd flosa og Annara
Brenn manna, sijdast vmm Vtann ferd flosa og Gypt-
ing kꜳra.

Rubric: CAP XCIII
Incipit: Haufdingia skypte Vard J Norege Hakon Jall hinn ille var Ä hꜳlz skorinn af Rark þræli hanz Jnn J Gaulꜳrdal, sem segir J søgu Ölafs kongs Tryggua sonar, Enn J stadenn apttur kom Olafur Tryggua son, þar spurdezt þar med Ad sida skipti var orded J Noregi. høfdu þeir kastad hinum forna Atrunade, Enn konginn hafdi Christnad Orkneyiar,
Explicit: Þad segia menn ad þau yrdi æfelok flosa ad hann færre vtann þꜳ er hann var ordinn Gamall, ad sækia sier skala vid var hann

sijdbv̈inn, menn ræddu vmm ad vont væri skip hanz, flose sagdi vera æred
Gott feijgum og Gómlum, sijdann stie hannꜳ skip og Liet J
haff hefur til þess skips alldrei sijdan spurst. Þeße woru
Børn þeirra kꜳra sølmundar sonar og Helgu Niꜳlz Dottur,
Þorgeyr og Ragneydur, Valgierdur og þordur er Jnne
Brann, Enn Børn þeirra Hilldi gunnar og kara
voru þeir starkadur þördur og flose. son
Brennu flosa var kolbejrn er Agiæ̈-
tastur madur hefur verid Ein huor i þe-
irre ætt. Og Lukum vier
þar Brennu Nials
Saugu.

Colophon: Anno Domini 1690. Die 18 Decembris. ιων τωρδαρ σων. Manu propria
Note: The colophon features the scribe’s name transliterated in Greek letters: “Jon Tordar son.”

Note: 148 chapters total.

2. Þorleifs þáttur jarlaskálds (100r–103r)

Rubric: Þaattur af Þorleyfe Jarla skaalde er kalladr var hinn spake
Rubric: Cap I.
Incipit: Asgeyr Raudfelldur hiet Maþr, hann Beo a Brecko i svarfadar Dal, hann var Rykr madur oc storættadur, þörhilldur hiet kona hanns hun var vitr og vinsæl, oc scꜷrungr mikill, þau attu þriä sijne og woru aller Efnelegur menn,
Explicit: Enn þeim vard ei Læged at

standa yfer høfud sverdum hakonar Blöt Jallz, þui hann hafdi þꜳ enn ecke
øllum sijnam ill virkium framm komit sier til skammar, þui lijkrar sem
Honum vard sijdar Læginn, þo brendu þeir mørg hof fyrer
Jarle, og giørda honum mikinn skada, med störmiklu
øspekttum og lijkur hier suo ad seigia frä
þorleyfe spaka Jarla skaallde

Colophon: Anno 1691
Note: 6 chapters.

3. Eiriks saga rauða (103v–111r)

Rubric: Sagann af Eyreke Rꜷda
Rubric: Cap I.
Incipit: Olafur hiet konungr er kalladr var olyfr hvijte hann var son \Jngialldz/ (Olafs) kongs helgasonar, olafs sonar Gudraudar sonar halfdanar sonar hvijt beins vpplendinga kongs, olafr heriadi i vestr weijking, og uann Dyfluna ꜳ yrlandi, og Dyflinnar sker, og giørdist kongur yfer, Hann fieck audar Diupaudgu
Explicit: hanns Dottur var hallfrijdur modur Þorlaks biskups hins helga Rvnolfßonar þau attu son er Þorbiørn hiet, hanns Dottur

var Þorunn Modur Bjarn Biskups, Þorgrijmr hiet sonr snorrar, Rakarlz Epins sonar, fꜳder Jngvelldar modur Brandz Byskups Jns fyrra, Og endar hier sua saghona Af Eyreke hinum Rauda

Colophon: Anno 1691.
Note: 18 chapters.

4. Fljótsdæla saga (111v–144v)

Rubric: Hier byriar sauguna af þeim Droplaugarsonum Gerini og helga.
Rubric: Cap. I.
Incipit: Þorgeirdur hiet kona hun Beo J fliötz Dal austr a þeim bæ er heiter ꜳ þorgierdarstødum, hun var eckia og komm af enum bestu ættumm, enn hafdi nu fee lijteth. frændr þorers hrafnkelßonar villdu ad hann stad festi rad sitt og feingi sier sijslu og fystu at hann bædi þorgierdar, søgdu forgang godann J þeßu rꜳdi.
Explicit: Þordijs Todda er ätt hafdi helga |144v|

Asbiørnßon war Gefinn Høskullde syne þorgeirs frꜳ Liosa watne Goda,
Høskuldur tök Glvm þann er var med helga \Grimur/ Droplaugar syne þa er helge
Asbiørn son var veiginn, og lieto þꜹ þordijs Drepa hann. Helga kona
Grijms bio eptter Jngialld fødr sinn A Arneydarstødum, og þor-
valldur son þeirra Grijms. Þorvalldur atti son þan er Jngia-
lldur hiet, hanns son var þorvalldur er sagde
søgu þeßa, Einum vetri sydar enn þän-
gbrandur prestr kom til Jslands. og
Lyckttar hier sua at segia
frꜳ þeim Droplꜹgar
sonumm.

Colophon: Anno @ 1691.
Note: 33 chapters.

5. Vopnfirðinga saga (145r–155r)

Rubric: Sagann af Brodd helga er ødru Nafne kallast Vopn fyrdinga saga.
Rubric: I Cap.
Incipit: Þar hefiumm vier þeßa sꜹghu, er sa Madur Bioo at hofe J Wopna fyrdi sem (þorstejrn) helge hiet, hann var son þorgilz þorsteinßonar, Aulverßonar Asvalldßonar øxna þörerßonar, ølver var Sendr med i noregi vmm Daga hꜳkonar Jallz Griötgardz sonar þorsteijrn hvijte kom fyrar wt til Jslandz þeirra Langfedga: og Beo at Topta velli fyrer vtann Eyreksstade
Explicit: og attu þꜷ ix Børn, halla var Dottur þeirra, hana atti steinar fadur høllo, mödur þörlꜳks biskups Ens helga (mo-

dur Pꜳls Biskups, og orms Jonßons), Ragneidur var systr þorlacs biskups
mödur Pꜳls Biskups, og orms Jönßonar og Joons Prests
Arnþör ßonar. Og Livkum Vier nu sua
Vopnfyrdinga saughu.

Colophon: Anno. 1691.
Note: 13 numbered chapters followed by 5 more unnumbered chapters. Chapters 3, 5–13 and four of the final five unnumbered chapters include small rubrics under the chapter headings. The bottom quarter of fol. 151r and all of 151v are left blank. It is after this gap that chapters are no longer numbered, though they are still set off with “Cap.” rubrics.
Note: Towards the end of chapter 5 (fol. 147v) the scribe or that of his exemplar has skipped a passage between two instances of the word kristna. A later reader has added a mark at “Christna” and written in the margin “her vantar | i Soguna”.

6. Ljósvetninga saga (155v–185v)

Rubric: Liosvetninga saga Edur Reykdæla.
Rubric: Capitule I.
Rubric: Vidureign þingmanna þorgeirs Goda og þar um kring.
Incipit: Þorgeyr Liosvetninga Goþi Beo at Liosa Vatne hꜹfþingi mikill. forne hiet madur er Biö J haija J Reykia Dal, Goodr Böndi, þä Biö arnër J Reykia hlijd. þeir þorsteinns kappa mikils þeir woru þingmenn Þorgeyrs Goða. þad er og sagt ad þeir þorfinnr og Gretter fundust, og Redi þar huorgi ꜳ annan, og mꜳ af þui marka huor margur hann var.
Explicit: þꜳ mælti þorarinn vert þu allra þræla Armastr, giorandi mier slijktt og Lyste hann ꜳ hrigginn, med suerds hiolldunum, En þrællinn smjst vid honum og sperest honum vill nockut Leggia til Boota.
Note: 55 chapters, with small descriptive rubrics under the chapter numbers. At chapter 9 (fol. 159r) the scribe has also added “Reyk|dæla” in the outside margin to note the beginning of Reykdæla þáttur.
Note: In the incipit, “maður” is abbreviated with the m-rune (ᛘ).

7. Bjarnar saga Hítdælakappa (186r–206v)

Rubric: Sagann af Bijrne Hijtdæla kappa
Rubric: Cap. I.
Incipit: Hier skal seigia nockut af þeim Jslendskum mónnumm sem uppe voro umm daga ölafs kongs haralldssonar, og hanns urdo heimugleigarviner, nefner þar til firstann ägiætann mann þorkiel Eijülfsson er ätte Godrunu ölvijfursdöttur, þvijad J þenna tijma var þorkell i fórumm, og var iafnan med Ölafe könge vel virdur, þä er hann var utannlands.
Explicit: Arngeir kall for til þorsteins kuggasonar med mikit fie

er hann tök vid En þordijs tok af mund sinn og kiemann fylg-
ia, og för vestr ꜳ Bardastrønd til frænda sinna og Bre-
yda fiardar, Enn Asgrijmur for Austur ꜳ Rangar vø-
llu, med þad fie sem hann hlaut og Biö þar sijd-
ann. Þördur kolbeinßon for heim a Ay-
tar nes, til Bws sijns, og vner ei
vel vid mꜳla Lyckttir, tekur
nu þadann af ad kyrrast
vmn mꜳlinn. Og Lijkr
hier nu frꜳ saugu
þeßare.

Colophon: Anno 1692. Die 6 Januarij.
Note: 26 chapters. A different scribe has copied the first part of the saga, fols 186r–188v.
Note: A lacuna in chapter 14 is indicated on fol. 194r, the bottom half of which is blank.

8. Jóns saga biskups hins helga (207r–225v)

Rubric: Saga Jóns Hoola Biskups
Incipit: Hier hefiumm Vier saugu edur frasaugn frä hinum Helga Jöne Byskupi, ad J þann tijma er ried Noregi Haralldr Sigurdar son, er lidner voru frä falle olafs konungs hins Helga ij vetur ok xx. þa uar hinn helgi Joon Biskup fæddr a bæ þeim i fliotz lijd er ä Breida böl stad heiter. fader hanns hiet Augmundr, Enn þorgerdur moder. fader Øgmundar hiet þorkiell, fadir Asgeyrs kneysar, modur Jons Byskups hiet þorgierdr, hun var Eigils Dottr kallz sonar af sijdu, þeß mannz er fyrstum vard Audit af øllum høfdingium i Aust fyrdingar fiodungi at taka skyrn og retta Ara.
Explicit: Biþiom þa þess met alhuga þennann hinn Gooda Gudz uin, at hann
arni oß vid Drootinn allra þeirra Luta Er oz stærst vid, medan
ver Lifom þeza heims oc Gud kalli os sua, fremi af hæiminum

er ver haufom rad ꜳdar Aullom þeim Lutom vidr buningi
vid Andlati varo, er oz ma hialp vænlegaz vera Enn at
Lidnu þeßu lifuj veiti hann oss Paradysar
vizt til Döms Dags Enn Eptter Döms Dag
himna riki fra vizt Eilifa med sealfum
ser, ok aullum heilaugom
Jn secula seculorum
AMEN

Colophon: Anno 1692. ITS Manu propria
Note: There are no chapter divisions. The text here belongs to the S recension (seee Foote, ed., Jóns saga Hólabyskups ens helga, Editiones Arnamagnæanæ, A.14).
Note: In the colophon, ITS is the scribe’s monogram, “I(on) T(hordar) S(on)”, which also appears in several other colophons.
Note: Fols 226–232, at the end of Quire 29, are blank.

9. Laurentius saga (233r–256v)

Rubric: Hier Biriar Sogu af Lavrentio Biskupe Hoola
Incipit: J þann Tijma er Almennelegre Christne Guds stijrde Postulegurfader Vrbanus hinn fiorde Med þuij nafne. Pavi J Roma Borg. Enn herra hakon Erke biskup Nidar oss kyrkiu. Enn Jorundur Biskup þorsteins son, hoola kijrkiu vallde J Nordlendinga fiordunge A Jslande. Enn med Weralldlegre Rijkistorn, Rijkte J Noreigi, Virduglegur Herra Magnus kongur, haakonarson Giordest þeße frasogn J Vpphafe, sem wær Munum Gude, falltijngiornda Vpp biria, Goodum Monnum til Glede og Skemtunar, og Eige sydur til frodleiks, og Nitsemdar, Af herra Laurentio, Goodrar Minningar, Biskupe a Hoolum.
Explicit: Birte herre Laurentius at Betur Munde hendta kÿrkenum, Lærdum, og Leikum, hola Biskups Dæme, ad hafa Jslendskann Biskup, Enn Norrænann, saker þeß ad þeim er kunnugur Landskapur til allra Luta: skipadj Biskup sem heill maadur vm sijna Wtferd, Enn aller menn Mattu sia huad Leid Megne hanns.
Note: 59 chapters.

9.1. Index to Laurentius saga (256r–v)

Rubric: Registur þessarar Lijfs Historia herra Lauretij hoola Biskups

10. Þorsteinns saga hvíta (257r–262v)

Rubric: Sagann af þorsteine hvita ä framann vid vopnfirdinga sogu
Incipit: Madur hiet Aulver hinn hvite hann var Asvallds son gaungu Hrolfs son Auxna þorers son, hann var lendur madur i Noreige og bio i Naumu dal. hann sto᷎ck fyrer ofride Hakonar Jalls a ÿrnum og dö þar. hann ꜳtti eirn son barna er Þorsteirn hiet og var kalladur þorsteinn hvïte. hann for þegar epter andlat fodurs syns ut til Islands med alla fiar hlute syna og kom skipe sinu i vopnafio᷎rd, enn þa var loked landnꜳmum ꜳ o᷎llu Islande.
Explicit: Eirn vetur lifde þorsteinn hvyte sydann er þeir þorsteinn fagre skildu og þotte hann vered hafa hid mesta mykil menne. Geiter i krossavyk atte Hallko᷎tlu dotter þidranda hinns gamla ketils sonar þrimssonar. Geiters og Hallko᷎tlu. Med þeim Geite og Broddhelga var vinatta mykil i fyrstu enn mynkade so sem aleid og vard ur fullu fiand skapur sem seiger i vopnfirdinga so᷎gu, og lykur hier so᷎gu þorsteins hvyta.
Note: There are no chapter divisions.
Note: Later (18th-century) addition in a separate quire. Fols 263–264 are blank.

11. Gorms saga gamla (265r–270v)

Rubric: Sagan Gorm Konginum Gamla
Rubric: I Cap.
Incipit: Saa hefur kongur fyrir Danmørk rädid er Gormur het, og var kalladur Gormur hinn Gamli, hann var vitur madur og vinsæll, gödur og giafmilldur monnum sijnum, og hermadur hinn mesti, hann hiellt uppꜳ forn-könga sid umm vondan Atrun ad ꜳ Þor og Odinn og adra þvilijka fiendur, er þö kolludust Nordmanna Gudir; þvi ä þeim Tijmum var einginn þecking christilegrar Truar kominn hijngad i Nordur Alfuna;
Explicit: Gormur Kongur var heigdur at fornum sid, hiꜳ ødrum Danmerkur köngum, enn Gautrekur hinn Raudi sonur hanns tök kongdóm eptir hann. Þorkiell hiellt vel Tru sijna til Ellidaga, og lijkur hier frá honum at segia. Endar so Gorms þꜳtt.
Note: 7 chapters.
Note: Later (18th-century) addition in a separate quire.

Physical Description

Support: Paper
Number of leaves: ii + 270 + iii
Dimensions: 310 mm x 200 mm. The main part of the manuscript is written in brown ink in a single column with approximately 35–38 lines per page. Later additions are written in dark brown ink with approximately 47 lines to a side (fols 233r–256v), 33 lines to a side (fols 257r–262v), and in black ink with approximately 43 lines to a side (fols 265r–170v).
Catchwords: Catchwords appear throughout the manuscript, usually underlined with a single stroke.
Foliation:

1. Some pagination occurs in brown ink, first 1–25 at fols 1r–13r, and later 1–48 at fols 233r–256v (Laurentius saga and its index, which refers to this pagination).
2. Later foliation in dark ink to the right of the earlier brown pagination, from fol. 1r onwards, crossing out the two sets of pagination noted above.
3. Later foliation in pencil from fol. 226r onwards, also crossing out the earlier ink foliation.

Watermark: There are two watermarks in the manuscript:

1. Arms of Amsterdam, best seen on e.g. fols 226, 228, 232
2. Foolscap with seven bells and three balls, in Quire 33.

Collation: The modern binding appears to preserve a previous (original?) quire structure of 4 bifolia each in 34 quires except for Quire 34. This, along with Quire 33, are later additions to the manuscript in the 18th century, based also on the script.

• I: fols 1–8 (4 bifolia)
• II: fols 9–16 (4 bifolia)
• III: fols 17–24 (4 bifolia)
• IV: fols 25–32 (4 bifolia)
• V: fols 33–40 (4 bifolia)
• VI: fols 41–48 (4 bifolia)
• VII: fols 49–56 (4 bifolia)
• VIII: fols 57–64 (4 bifolia)
• IX: fols 65–72 (4 bifolia)
• X: fols 73–80 (4 bifolia)
• XI: fols 81–88 (4 bifolia)
• XII: fols 89–96 (4 bifolia)
• XIII: fols 97–104 (4 bifolia)
• XIV: fols 105–112 (4 bifolia)
• XV: fols 113–120 (4 bifolia)
• XVI: fols 121–128 (4 bifolia)
• XVII: fols 129–136 (4 bifolia)
• XVIII: fols 137–144 (4 bifolia)
• XIX: fols 145–152 (4 bifolia)
• XX: fols 153–160 (4 bifolia)
• XXI: fols 161–168 (4 bifolia)
• XXII: fols 169–176 (4 bifolia)
• XXIII: fols 178–184 (4 bifolia)
• XXIV: fols 185–192 (4 bifolia)
• XXV: fols 193–200 (4 bifolia)
• XXVI: fols 201–208 (4 bifolia)
• XXVII: fols 209–216 (4 bifolia)
• XXVIII: fols 217–224 (4 bifolia)
• XXIX: fols 225–232 (4 bifolia)
• XXX: fols 233–240 (4 bifolia)
• XXXI: fols 241–248 (4 bifolia)
• XXXII: fols 249–256 (4 bifolia)
• XXXIII: fols 257–264 (4 bifolia)
• XXXIV: fols 265–270 (3 bifolia)

Quire XXIX is mainly blank leaves except for the first leaf (225) where Jóns saga biskups hins helga ends with a colophon.
Condition: Good. In some places the margins have been reduced after trimming, resulting in a slight loss of text from some marginal notes.
Number of hands: 5
Hand 1: Jón Þórðarson (major contribution: fols 1r–185v, 189r–225v)
Hand 2: Unknown (minor contribution: fols 186r–188v)
Hand 3: Unknown (minor contribution: fols 233r–256v)
Hand 4: Unknown (minor contribution: fols 257r–262v)
Hand 5: Unknown (minor contribution: fols 265r–270v)
Additions: Front inside cover: bottom left corner, in pencil, “113D.”
Front flyleaf i: recto, stamped with shelfmark.
There are a significant number of marginal additions, corrections, readers’ notes, variants, etc.
Fol. 1r: red “Museum Britannicum” stamp in bottom margin and modern shelfmark in pencil written vertically in bottom left, plus top right corner “No 35” (18thC?).
Fols 16v, 29v, 48v, 77v, 95v, 120v, 145r, 169v, 187v, 213v, 233r, 265v: round red “British Museum” stamp with crown, in the middle of the bottom margins.
Back flyleaf i: verso, blank British Library slip pasted in, “Department of Manuscripts Record of Treatment, Extraction, Repair, etc. of MS no.”.
Back inside cover: bottom left corner, a purple binding date stamp, “B.M. 1970”, and in pencil, “Examined after binding [initials] 22.12.70”.
Decoration: The manuscript has a moderate level of decoration. Initials at the start of new chapters are generally 3 lines tall and flourished with the same brown ink as the main text. Some initials are further embellished with sketched faces.
Binding: Modern binding from 1970. Light blue cloth.
Date of origin: 1690–1692, with later additions
Place of origin: Iceland
Provenance: Commissioned and owned by Magnús Jónsson í Vigur. Later owned by Sir Joseph Banks, who gave the manuscript to the British Museum at the end of the 18th century.

Repository: The British Library, London
Collection: Additional Manuscript (Add.)
Shelfmark: Add. 4867
Previous identifier: Vol. 11 in Joseph Banks’s collection
Previous identifier: No. 35
Other catalogue descriptions: British Library

Catalogued by SMW | xml description (GitHub) | xml description (OpenDocument file)
Last update: 2023-12-03