Manuscript Contents

Chronicles and exempla in Icelandic and Latin

Table of Contents (1v):
Innehalld Þessar Epterskridadrar Bökar
I: Cronica Johannis Carionis –
II: Lijfs saga D: Martini Lutheri og hans Afgangrar.
III: Wmm afgvude Jmsra þiödar.
IV: Cronica er kallast Odda Annalar.
V: Smähistoriur.
VI: Nockrer Annalar
VII: Lotherij spekingur under vijsun Wmm Jmsa lute
VIII: Æfintijre mörg frödleg og falleg –
IX: Æfintijr af Snidulphe Bönda og hans ÿllu konu
Note: Written by Magnús Ketilsson; not an exhaustive list.

Title page (2r):

[000000000] Fiesiödur
Margra Lofleg-
ra fräsagna Jmislegra, frödlegra, Merkelegra,
og mio᷎g eftertektaverdra Annäla, historia, Æfintijra,
med mo᷎rgumm ødrum lærdömsrijkumm fr-
ödleik og listelegumm efter
Dæmumm
Jnnehalldande Ma-
rgt nitsamlegt skiemtelegt og listugt Ad
lesa og heira, þeim Til gagns, lærdö-
ms, indess og efterlæteß, er slikt gyrnast, og
þar Af list og glede hafa vilia
Kostgiæfelega Saman Tekenn og J Eitt Colli-
geradur Af virduglegumm og Ætgo᷎fugum Herra Manne
Magnuse Joonssyne A Wigur.

1. Chronica Carionis (3r–94r)

Rubric: Vr Cronicu Johannis Carionis. Nockud Med þættum ordum saman skrifad wr Dønsku.
Rubric: Ein Tabla vmm weralldarinar alldur suo sem Philo vysinda madur hefur skriffad.
Incipit: 1656. Til nöa floods. frä veralldarinnar vpphaffe, 292 frä floodinu til A[b]rahams, 425 fra Abraham og til Moysen.
Explicit: Og befalde huorium sem einumm med æfinlegre eindrægne þeim J möte ad standa, og skipade ad hallda gott sam hellde i Religione og þar gafu

Aller hinn hellstu goder suar til og suo stood
Carolus ä mote Tyrkium og Allre be-
stu menn med honumm.
FINIS

Colophon:

þessarar bokar wtleggir seiger suo.
þo so sie Eg hafe margt vndan fellet i þessare Cronicu þä
meina eg þat. einne eckj hid siarlegasta helldur hiet
sem med mega hellst Än wera , ä samt þier st-
endur J odda Annalum hvorhier efter skrifara.
Anno 1692. 24 februarii

2. Odda Annállar (94v–117r)

Rubric: CHRONICA Sem kallader eru Odda Annalar wr Latinu wtlagdur af sæmundi fröda Enn þad sem eg hefi i Cronica Cariönis adur skrifad, þad felle eg wndan i þeßari, og skrifast þuj suo stuttlega.
Incipit: Skrifad er ad Adam forfadur hafe hallded sier fra Sinne kvinnu i 200. Ar, effter þad hann sä ofarer Cains, sonur sijnz, Og þotte honum nu skamt hrellinga sinna A mille, og Gud hafe boded honum ad kienna Evo og hun hafe fædt honum Seth, Af huorium for fedurner eru komner
Explicit: Enn Agiarn madur var hann, hann Lagde til miked til skoolum og Lærdum monnum. Wmm Alann heiminn. Wmm hann fleyra

J Cronicu Johannes Cariones sem hier
fyrer framan stendur.

Hier endar Annꜳla þa sem Sæmundur froode
saman skrifade, og er þad Sier legasta
wr valed og hier Jnn sett.
FI N IS

Colophon:

Anno 1692.

3. Letter from Jan Hus (c. 1369–1415) (117v–118r)

Rubric: Copium þess seinasta Briefs sem Johann Huss skrifade sijnum vinum og frændum til wr sijnu fangelse huor ed var 100 arum fyrer Martinum Lutherum a Døgum venceslaj keysara.
Incipit: Deus vobiscum mijner kiærer og J Guds Elskuleger varer, nog efne var til þeß þo eg ydur fyrer wr þeßu mijnu fangelse til skrifade, og eg hugde þad munde verda mitt hid sijdasta brief til ydur sem eg þa sende.
Explicit: Eg gledst af þuj ad mijner oviner Lesa mijnar bækur J huorjum þeirra wöndska er nocktern part wt mäled. J hvorjar þeir monnum og eirninn Rijna ofttar enn J Evangelium. Valete.

Johannes Hussius

4. Life of Martin Luther (1483–1546) (118r–125v)

Rubric: Lijfs saga Vors Elskulega Martini Lutheri þeß annars Eliæ sem vor herra Jesus Christus Lofade ad senda hejminum fyrer þnn efsta Dag.
Incipit: Marthinus Lutherus Loflegrar minningar var fæddur i þeim stad Jslebio Anno Jesu Christj 1483 10 Novembris vmm tijundu stund næturinnar, og strax ad morne styrdur hun hanz skijrnar dag vier køll um Marteins meßu, heitur Eirnenn hanz fader Martinus Lutherus, Enn moder hanz hiet Margriet.
Explicit: þä Late þeim drottenn vpp fillast mæler sinnar verd skulldunar, og sier til hadingar meiga þeir skreifa hier vid þessa Bæklinga.
Colophon: Martinus Lutherus manu propria
Note: The colophon, as with the rest of the text, is in the scribe Jón Þórðarson’s hand.

5. Life of Philip Melanchthon (1497–1560) (125v–126r)

Rubric: Vmm Lifnad og afgang Philippi Melanthonis. Med fæstum ordum
Incipit: Philippus Melanthon er fæddur Anno 1494. þan 16. februarii J þeim stad Bretta vmm siøttu stund a kuølld tijma, hans fader hiet Georgius Schuartzerdt fuit Magister armorum apud Principes Palatinus. hans modur hiet Barbara, ein heidarleg qvinna.
Explicit: og dröst so til eins enda ad hann J sønnu A talle til gudz hæglega og wmm sijder sitt Laust wt af safnade, 19 Aprilis 1560. og var i tinkstu nidur settur, yfer frä grøf Lutheri, til Vitinbergar J slotz kyrkiunne.

6. About the gods of various peoples (126r–127v)

Rubric: Nu eptter [fylger] Vmm afgude ymsra þiooda
Incipit: Troglodurs trua ä Maurinn sijrlendsker ä dvtuna
Explicit: sem J waginum stod Tuær alstter og tuær Dvfur Drouar þennann wagn
Colophon: Bono mysterio, vana suberat Religio.

7. Life of Mohammed (127v, 131r–132v)

Rubric: Vmm Machometh hinn Bølvada Sälu Svikara
Incipit: Machometh var fædder af ovissum ættum, J þat þorpe J Arabia, sem hiet ytarip. fader hanz hiet ABdala, moder Arabe, hann var fæddur 23. April 597.
Explicit: Ludovicus Varramannus seigur ad kyrkiann og kistann hafe seirna af þeim Tyrkium vered vpp bygd og þar brennur Jafnan miøg mørg Liös og þar fremur þeir sijna Af guda dyrkan.
Note: The leaves are accidentally bound out of order for items 7–9. After just one leaf, item 7 is interrupted with the first three leaves of item 9 (fols 128r–130v), before continuing on fols 131r–132v.

8. About David Joris (c. 1501–1555) (132v–133v)

Rubric: Vm þann Bølvada Salna mordingia: Og fals nijding David Georgium Batavium, huor sig hielltt ædre Enn Christumm sialfann.
Incipit: Þesse David Georgius huor sig seirna meir nefnde Johann Bruck. var fæddur huor med sijnum følskum Lærdom J nidra þydska Lande forblindade margar säler. 1544 ferdadest hann J Basiliam
Explicit: vtann yfer Allt þetta. Suo tok bødullinn hanns Jllsku fallann Lytur krap og berude J ellde.
Note: Because the leaves are bound out of order, item 8 is misplaced, occurring before the third part of item 9 (from fol. 134r).

9. Translated anecdotes (128r–130v, 134r–170v)

Rubric: Nu eptter fylgia sma hystoriur og Dæme hinna Gømlu Minningar verdug ok kenninga søm
Incipit: Machrimus huori þeir kolludu kiot bvd af sijnum
Explicit: sem talad verder vmm hia Lucam J I Cap. Vid þennann Turn Liet helena modur Constantini Bvggur kyrkum og giefa þad nafn Angeli Ad Pastores.
Note: The leaves are accidentally bound out of order for items 7–9. This item is out of sequence, in four parts: fols 128r–130v, 136r–138v, 134r–135v, 139r–170v. Between the first and second parts, for example, are bound the second part of item 7 (fols 131r–132v), all of item 8 (fols 132v–133v), and the third part of the present item (fols 134r–135v).

10. Annalistic notes on the years 742–1388 (170v–172v)

Rubric: Nockrir Annalar.
Incipit: Anno Dominij 742 fædder karlamagnus 738 deyde beda p[restur] 769 vp haf vytus karla magnusar, enn 772 vann honum Italiam
Explicit: 1388. Reyst klauster ad mødru vøllum, J hørgardal ad räde Erchebiskups.
Note: While the first and last leaves (fols 170v and 172v) are laid out in one column, fols 171r–172r are laid out in two columns.

11. The sensible teaching of Lotharius the sage (173r–178r)

Rubric: Epter fylgia skynsamlegar Vnder wijsan Lotharij spekings Vmm Jmislega hlutu.
Rubric: Vatnanna natturur eru Jmislegar.
Incipit: A Blälande er sa brunnur ad Lytamm byrtast og mykest J honum so sem Af balzame
Explicit:

þä saurinde skijana hnodast
wr þeim J þuj hrædelega sam hlaupe,
og flygur þad slag til Jardar med
smælanlegum grimmleik.
FINIS.

12. Index to Cronica Carionis (178v–181v)

Rubric: Registur yfer Cronica Carionis
Incipit: Vmm alldur heims . . . . . . . . fol. 1
Explicit: enn endast. . . . . . . . . . . . 178 | finis.
Colophon:
Eftterfilgianda partz Bookarinnar parte filgiam
froodleg og falleg æffenntyr veyda ad dreigenn vmm
Jmißlegeffne, og Biriast. . in folio. . . . 1
enn endast. . . . . . . .  . . . . in folio. . . . 80

13. Various Exempla (182r–263r)

Rubric: Nockrar Historiur til frodleiks saman skrifadar

13.1. (182r–v)

Incipit: Eirn þyskur keysare sem heit otto hann Atti eckj giaf millda fru, sem Jafnar bytte og brudlade ad þeim fä tæku, ymsum giæfum, enn keysarinn a talde henna ad hun giæfe of micked
Explicit: og Leifde henne ad gefa suo miked sem hun Villde þadann Af.

13.2. (182v)

Rubric: Historia
Incipit: Domitianus keysare plagade ad spatzera eina stund vpp a sijnum sal, J Röm alleina, so sem villde hann þein kia nookud vmm Al mvgans gagn,
Explicit: þa var eckj meira vmm fru huxunina Almvgannz, hann var drepenn þar seirna.

13.3. (182v–183r)

Rubric: Historia
Incipit: Kong Carolus Af Franckariki hann plagade ad situr effter þä med voru frä borde geingner og At epls og eitt sinn stadu þvi hanz iij synir
Explicit: og sijdan er þat mälz hattur J francka riki. Göbönus skal ei Verda ad spotte. Gobon gior þorsemt.

13.4. (183r)

Rubric: Historia
Text (whole): Kongurinn J francka rijke spurde sinn Herold ad Einu sinne, huad til þeß kiæme nu være ecki slyker Riddarar sem Rolant, og ad lifer. heroldenn spurde ä mote, huorad til þeß kiæme ad nu Være ecke slyker kongur sem Carolus magnus, hefde vered þä slicke konge J þøgn.

13.5. (183r–v)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn kookur hafde Lenige trulega þiönad hertogur umm af Meylaudi hertugenn baud honum
Explicit: hann ecki ad tala þad, enn Hertugenn Liet þat effter honum fyrir sijna þienustu.

13.6. (183v)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn kongur sagdest hafa Lefed Ad madur wære alldrei einn Dag Än motlætis, og sagde þad mætte ecke skie
Explicit: og skeit i Augad a honum, suo hann blindadest þar Af, hann vidur kiendr þä ad ecki wære bægtå mot læte ä mote ad standä.

13.7. (183v–184r)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn köngur Atte þriä sonu, enn þeir Aller willdu [000] vera, honum frä føllinum, þrir geingu þar til sijns af gudz Apollinis og spurdu
Explicit: ad hlaupa til Drottningarinnar, enn þeße gart ei so miked hlauped þui hann var yngstur, og tok þetta rad og wann med þad.

13.8. (184r)

Rubric: Historia
Incipit: Dyonisius Tijranne i Borg Syracüsa hafde eirn higgenn mann hiä sier sem hiet Drogenes þeße Tijranne hafde marga fätæka giort
Explicit: ad tala honum Alltt til Lofz og willdar þuj su winatta einum alldrei Æfinleg.

13.9. (184r–v)

Rubric: Historia vm einn Bwra
Incipit: Þar var einn bvre (sem miøg) næ̈re einu klaustur sem miøg vel var Lesenn J h. Ritningu og var pridnes wijs hann var vel kennugur til Wittin berg og Disputerade þar oftt og Atte Bibliu sialfr
Explicit: sagur hertugenn þä þotte bvra betr fared enn heima seted.

13.10. (184v–185r)

Rubric: Historia Af tveimur monnum blindum.
Incipit: Tveir menn blinder stodu vid dyrnar ä einum [000], þar kongurinn sat Jnne og var ad mältijd, og Annar þeirra sagur
Explicit: Og kongur sagde Nu hafde hinn sannara, sem gudz hialp hroosads.

13.11. (185r–v)

Rubric: Historia.
Incipit: Þeir Af Svüa Laude edur wngaria styrddu vid Beinska, Enn þeira høfudg madur hiet Cisca,
Explicit: Enn wngaria menn sneru þä J mote og drepu þa alla.

13.12. (185v)

Rubric: Historia
Text (whole): Þegur Thriffon og kongur Antiogus strijddust ä, og Antiochus komst so nære honum ad hann hlaut ad flya, og sem Ad honum þriugde, þä säde Thriffon gulle og sylfre, J weigenn eftter sier, enn strijdz folked tafdest vid ad Tijna þat og suo komst Thrifon J gott wijgr.

13.13. (185v–186r)

Rubric: Historia.
Incipit: Hannibal med sinn strijdz her kom i eina borg og dvallde þar nockra stund, enn borgarinn samtoku ad Lofa ham ecki Lifande J burt þadann helldur ad forrada hann
Explicit: Enn sem þeir |186r| sau J þær wißu þar huørsu hannibal hafde Gabbad þä, og woundu þar med strijdz Af honum.

13.14. (186r)

Rubric: Historia.
Incipit: Þrir Af Spartha strijddu vid sijna Wine, huorier ed høfdu ä mot Sparta monnum Eliphanta edur fylä Enn ä huorenn fijl 30 menn, og stijrde einn blä madur
Explicit: og og feingu Spartæ menn sigur med þad.

13.15. (186r–v)

Rubric: Historia.
Incipit: Hannibal af Carthagini strijdde wid Röm weria so sem hann sä ad hann matte ecki a vinna tok hann þad radz vpp ad koma wm skap ä milline þeira Römveria og þeirra hershøfdingia sialfra
Explicit: suo Romani meintu ad strijdz høfdingenn og hannibal mundu hafa sam teked þetta, vppa svik vid stadenn, Raku þuij hers høfdingiann J burt enn enn settu annan slæmra J stadenn sem Aud sokttera var.

13.16. (186v–187r)

Rubric: Historia
Incipit: Þegar Troiu manna bardage for J hnd, þa willdu Grycker hafa med sier þann wijsa mann Wlißem huor þo J ongvan mata villde til þeirar ferdur geifaazt
Explicit: Einginn skulde vid fornann ovin vmm radgast.

13.17. (187r–v)

Rubric: Historia.
Incipit: Þad bar til einu sinne J nockrum stad Ad þeir Wng Rad, herrar Räku J burt þä elldre, og einn Gammall Radherra sem burt var Rekenn fra stadenum
Explicit: og Raded sagde ad hann munde ecki þetta hafa hiä sier vpteked. Og Jnnsettu þuj afttur hina gømlu Rad herrana.

13.18. (187v)

Rubric: Historia.
Incipit: Paulus orosius skrifar ad Hannibal høfdinge Af Cartagini hafe sleiged Af þeim Rom versku ä einum deige suo marga menn ad þeir fillttu vpp 3 ofurmäta störar kistur med Gull hringa af fyngrum þeira
Explicit: og drapu og deyddu Reyfde og Eyddu Carthaginem, Ratu J þrældom Jnn byggiarana enn drapu suina.

13.19. (188r–v)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn herra madur willde Rijda eitt sinn til Rooms ad væta syndar sijnar og sækia Af Laat, og hafde medt sier einn þienara sem knütur hiet, og þetta var wmm sumar tijma
Explicit: vard herra madur ad snua heim Afftur þuj Cnuthur dugde ecki og kom Alldrei til Romz sijdan.

13.20. (188v)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn Philosophus var eitt sinn bodenn Af nookrum kong[e] til wetslu, og sem menn weru komner til bordz J slke prijddre høllur og so var hun og gloud J gulls og gredlecka miklum
Explicit: Enn ydar [s]kiegg þuj þad er af molldu skapadt, kong Leid hans Melancholiam þo honum þætte mickit fyrir.

13.21. (188v–189r)

Rubric: Historia Af einum Bwra. |189r|
Incipit: A Einum tyma var nockur Bwre a ferd med [000] og villde hallda sitt brullaup þeße bwre var miøg dauf heirdur
Explicit: vid þurfum bader slykrar farsællegrar bleßunar vid.

13.22. (189r–v)

Rubric: Historia umm rijka konu og fatæka
Incipit: J einu hvse biuggu einu sinne tuær konur Ryk og fätækt, enn svo bar til ad þær deilldu sara deilu vmm eitt garn hnoda
Explicit: og klvtu þuj slæm[00] Og suo byrtest Agyrne hinnar Rÿku.

13.23. (189v–190r)

Rubric: Historia vmm einn meinsæris kaupmann.
Incipit: Anno 146 Bar so vid ad einn kaup madur tynde synu weske, og sem hann Reid eitt sinn J franeka rÿke vpa sinn kaup manz skap huar Jnne ad woru
Explicit: og miste so sijn 800 Gylline fyrer sijna Rang slectarer og mein sære, og for med skømm og van æan heim Af þengenu sem won var Ä.

13.24. (190r–v)

Rubric: Historia
Incipit: Þar var einn Doctor sem Jafnan Lagde J wanda sinn ad forsvara Rangt mal og hann biö vid eitt watn, þar svijna hyrdarar wor ad Reka wti svijn sÿn
Explicit: Lagde hann af ad veria h[inn] Raungu mäl. Og suerest til yfer bookar.

13.25. (190v)

Rubric: Historia
Incipit: Þar var ein fätæk Eckia sem klagade fyrer domarane sama mal sier huoru tijma, sem hun sa hann, enn hann giorde henne þuk sijdur Løg og Riett
Explicit: þa skammadest domarr sijn Og giorde strax Løg og riett.

13.26. (190v–191r)

Rubric: Historia
Incipit: Þad var eirn borgare, hann Atte ad kiæra nookud maal, og gaf Domaranum wage so hann næde helldur retting, enn sem hanz motpartur spurde
Explicit: geingur nu wagninn rett domminn sagde þad sem hestarne fara þad geingur wagnenn.

13.27. (191r)

Rubric: N.
Text (whole): Eirn fätækur Bwre Atte Ä kiæru vid en Annann, og gaf Domaranum Eina føtu med miolk, sem hann spurde þad gaf hann Domaranum Pund smio᷎rs og sem til doms kom, tapade sä sem miölkina gaf. og sem hann sä þad sk sagde hann skammlega for eg nu med mÿna miölk, Domarinn sagde smio᷎red var feitara, þanninn skredur stundum Dominn er sem nu wog J huor hudina sem meira er Lagt þangad vill Tungann.

13.28. (191r–v)

Rubric: Historia
Incipit: Þar var Eirn herra madur sem var gud hræddur Domare, sem hann Lä sijna banalegu og hann war Langt kominn heirde
Explicit: Af sagde hinn sacramented, og Gieck til |191v| dyra, Enn dominn kallade og sagde, prestur Lyttu til minnar Tungu. og sem presturinn Leit til hanz sa hann ad sacramtum var kom ed ä hana huad ed skiede fyrer gudz millde og kraftt Almättarins, so sofnade hann.

13.29. (191v)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn hertoge J Austur riki sem Rodolphus hiet Liet taka einn sinn Riddara og Lata hann J seck, bera wta eina bryggiu og steipa J dyke nidur. Enn sem Riddarinn var saklaus
Explicit: ad fara þo sier þætte mickid fyrer, a fund hins saklausa Riddara, og do suo Litlu sijdar.

13.30. (191v–192r)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn bvre klagade einn þiöf sem hafde stoled hans heste, þiöfur Bad einn Løgslægan mann ad forsva[ra] og gaf honum 100 gylline, sem bvre kom ä Rad
Explicit: þeir dæmdu þiof suo saklausann, enn hinn komst ad 100 gyllinum med soddan moote.

13.31. (192r–v)

Rubric: Historia
Incipit: Þar woru tueir borgarar sem Leinge woru Mis Satter, sijn A mille, og Alldrei gat nookur domare
Explicit: Latum wt sleged enn giftum til |192v| sa[man]s þeße ockar børn, þeir geingu nu þar Jnn strax og druku festar øl hanz og hennar med gott suack.

13.32. (192v)

Rubric: Historia
Text (whole): Eirn var sä sem marga Ranga Eyda hafde suaredt og heirde prestinn Predika, ad þad wære wondsleg skammar synd, hann sagde eftter ä, eg hefe Rangan eyd svared, og er mijn hønd enn nu ecki stittre enn hin ønnur J þuj Rom svijdande hite J hanz hønd framann, so høndinn brann, og verd ad høggua hinna Af og sastettest hun.

13.33. (192v–193v)

Rubric: Historia
Incipit: Þar var Eirn rykur madur se matte sier þienara med ødrum fleirum þeße same þienare sagde, ad vied wyse og ein falld leike wære
Explicit: enn hiner sømu Andar woru þar nærre samt, viku strax ad honum, og stungu wr honum Augum bæde, og so yfer geingu hann rettindenn matlega.

13.34. (193v)

Rubric: Historia
Incipit: Þar var eirn Rykur madur sem miøg hætt siukr Lä, enn sem eirn Mukur edur prestur
Explicit: og gaf ham x snoppiuga fyrer huor x Gylline og Liet hann suo wt.

13.35. (193v–194r)

Rubric: Historia |194r|
Incipit: Þar var einn fie nijskur bv̈re, sem brotlegur vard vid eirn herra mann, herra madurinn giorde honum þä 3. koste
Explicit: og bad ad Lofa sier ad giallda helldur xx skylldinga, enn fa xx høggenn, suo kiende hann ä øllu.

13.36. (194r)

Rubric: Historia
Text (whole): Bwrar nockrer smijdudu sier Pater noster, wr Jarne, og giordu sier wr feste, og heingdu wmm halz sier, enn sem þeir komu til kyrkiu slou þeir med þessum Jarn bøndum og børdu til daudz sijna ovine, suo pater noster wann þa wijg wijst ä eindinum kyrkiu stijg.

13.37. (194r–195r)

Rubric: Historia.
Incipit: J Italia var eirn Nafn frægur klerkur skrifar goodur, hann Lagdest miøg i Rit og Rætlega Lettra og einu sinne sem hann sat J sijnum Rit klestara
Explicit: þeße forprijdelegu stein herberge, midt hiä sijnum hÿbylum og Endar suo þetta æfin tijr.

13.38. (195r–196r)

Rubric: Æfintijr af Einum þioofur
Incipit: Þiofur eirn var sä ad Aud skotenn hafde ä honum hleckj og gieck suo med honum huort sem hann for
Explicit: og sem hann Laut nidur og La vid brunninn var hann skotenn til Daudz med eirre ør.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and Cederschiöld (1880: 140–41); about a thief and the devil at church.

13.39. (196r–197v)

Rubric: Æfintÿr. af Morte
Incipit: Þar var fordun einn wolldugur kongr sem hafde Rad A stormme miklu einninn hafde hann daglega J suienn høll þa madur sem Philosophi edur Spekingar nefndust.
Explicit: daude sagde Nu beittest þu brøgdum vid frænder föstre finnust vid þo sijdar sie, so Las [00] þeße kongr pater noster alldrei wt til endar f[yrr] enn honum Leidest þetta Lijf, og hann hafde o᷎llu r[0]stafad, þä Las hann, Sed Libera nos A malo a[men] og do J þuj.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and Cederschiöld (1880: 138); about a prince raised in silence.

13.40. (197v–199r)

Rubric: Æfintijr
Incipit: Þad var eirn Vel Rykur madur, sem atti J fiörar ätt gotz og garda, þar ad Auke þann kastala sem hann sat J, þar med var hann Audugur Allre fiaarar gnott nærer þeßum hans kastala,
Explicit: og þann klerk sem hann hafde med hialpar Gudz Afttur suned.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and Cederschiöld (1880: 132); about a proud lord – an abridged version of Jovinianus the proud emperor (from Gesta Romanorum).

13.41. (199r–201r)

Rubric: Æfintyr |199v|
Incipit: Eirn spekingur Gamall þann tijma hann Lä sijna bana Legann, þä kallade hann sinn son til sijn rad Lagde ham ad wt vega sier wmm sællder godra manna, Enn hann sagde, goda og trua wine brestur mig eckj fader, meystar svar
Explicit: og þar skallttu nu son minn hafa godra wina dæmi sagdest framar honum ei munde Rad giefa og deyde sijded Litlu.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and Cederschiöld (1880: 139); about a “half-friend” (from Petrus Alphonsi, Disciplina Clericalis).

13.42. (201r–202v)

Rubric: Æfintijr af iij herra monnum.
Incipit: Suo er sagt ad i Einu kongs rijke kom saman vmm dag nookurn A Jakt kongßon Jallßon Og hertoga son, Enn þann dag wrdu hleipingar mickla þuj hyrter vrdu miøg margur fyrer þeim
Explicit: Og tijnde saman fialar brot sijn og Lagdestä þau Afttur. fieg suo Lifnad vid, enn forlagde þadann Af mitt vanda A fornu. Licktar suo þa søgu sagde kongßon, og Legginust til Naada.
Note: On fol. 202r, 7 lines from the bottom, the scribe begins a new indented paragraph.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and a longer version in Konráð Gíslason (1860: 410–15); about a king’s son, an earl’s son and a duke’s son.

13.43. (203r–v)

Rubric: Æfintijr af Einum bonda syne og hans frillu.
Incipit: Eirn Tyma sat nockur gylldur og gøfugur bondason J fødur leifd sinne, enn nærer honum var ein wng Eckia suo bar vid ad þau bløndu saman Astum sijnum og vissust til med holldlegre naquæmd
Explicit: enn ecki mannz footur hun spurdest sijdan Alldrei vpp og lykur suo af þeirra brøgdum ad seigia.
Note: Noted in Ward (1883: 856); about a young man transformed into a crane.

13.44. (203v–205r)

Rubric: Af Romverskumm Daara
Incipit: Þegar Roma borg var efld og vpp veyst m[ed mi]kille megt sem æ hefur staded sijdann þuj [000] er øndveige Allrar veralldar
Explicit: Enn Römani med tooku bækurnar og settu sijd Løg effter þuj sem þeim sijndest best haga, Eftter griskra manna Løgmals.

13.45. (205r–v)

Rubric: Eitt æfintijr.
Incipit: Fordum tijd hiet Snidulfur madur nockur, hann var winsæll og wel tyntur, hann Atte eine wnga kono og wæna, hun elskade framm hiä honum eirn klerke har vard vmm sijder mickill Roomur A enn Dag geingu þau bæde J hannz Alldengard
Explicit: Enn sem snidwlfur var til kyrkiu fl[00 00]ur seigia þeirri hannz Religie edur bein haf[0 000]ku giort. Enn sem hans qvinna var þad sagt.
Note: Noted in Ward (1883: 856). A shorter version of the Sníðúlfur tale also in item 164, and copied in Add. 4859.

13.46. (206r–207r)

Rubric: Æfin tÿr
Incipit: J Fenedij borg a Wallande var Ejrn Biskup sem næst xast hatijdum þrimur hielltt Tygnastann dag 8. Andreas gudz postula, Ein bættande sialfur og hielltt sijdann sama dag veitslu mikla
Explicit: sama bile huarf diøfullinn nidur suo Ad mvrenn Brast J sundur vnder husenu, enn biskup viße þä ad þetta var Gudleg witran, og fiell framm til þackar giordar.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and Cederschiöld (1880: 137); about a bishop in Venice saved from temptation by St. Andrew.

13.47. (207r)

Rubric: Historia um sanctast Petre og ejna konu
Incipit: Sagt er ad vor herra og sankt Petur hafe Einu sine vered bader ä ferd, og hafe bedest husa og dvaled vmm hrijd hiä ejrne hus freyu
Explicit: og strijktte petur þä vpä baked enn Ad niju þuj hann Lä fyrer ofann.
Note: Noted in Ward (1883: 856); about Christ, St. Peter, and their hostess.

13.48. (207r–v)

Rubric: Historia
Incipit: Eirn forrykur madur Af danmørk för af stad og byriade Reisu sijna til Römz edur heilagra stada, hann kom J Þydska Land, og spurde þar ad onguum madur være med gialld ohættad fara sudur J Jtalie edur Walland, fyrer søkum Reyfara
Explicit: bidur hann Alldrei þrijfast og styrkur suo Leid sijna, Enn Launade þo kiellingu Radum.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and Cederschiöld (1880: 140); about a Danish pilgram to Rome.

13.49. (207v–208r)

Rubric: Æffintyr um þria sonu |208r|
Incipit: Þar var Eirn rykur bonde sem feinged hafde Eina fryda konu
Explicit: Og þar fyrer dæmdest honum Alltt fied, þuj Natturan sagde hann J ættena.
Note: Noted in Ward (1883: 856); about a dead father and his three sons (from Gesta Romanorum).

13.50. (208r–v)

Rubric: Vm Eirn Jwda
Incipit: Juudar marger sem biuggu hier J Saxlande edur h[ol]lande fornu Ad Leita \veida/ med þinn hollendsku og worrso sem plagar Aller sier J hoop
Explicit: Jä sagde Jude, Ecke er seirna sijnna sagde hinn, og deydu þa og skaut ham Langt vnder ysenn.

13.51. (208v–209r)

Rubric: Vm þriar stulkur sem alldrei Lietust uila Giptast.
Incipit: Þar var eirn borgare sem Atte iij vænar dætur og hafde vered bidlad til Allra, þeirra samt villde faderinn ongua þeirra giffta
Explicit: og þar fyrer formerktte faderinn ad henne var hugur Ä fyrst ad gifttast.

13.52. (209r–v)

Rubric: Vmm kraft orda Grasa og steina
Incipit: Eirn madur klagade fyrer kongenum Salomom ad hans kona være hinn þuer wdar søm, þä sagde kongurinn J ordum Justum og steinum er mestur krafftur og fieck hann ecki annad svar af kongenum
Explicit: þä sagde burenn, Nu merke eg þad er satt sem kongurinn sagde ad steinar hafa gooda natturu.

13.53. (209v–210r)

Rubric: Vmm allrün gudinnu.
Incipit: Ein kona atte einn vndarlegann og þunglyndann mann, þeße sama for til gamallrar konu og bad henna vmm Raad, Su hin gamla sagde, þu skalltt taka þier þriu stycke af svijne fleske, og gackttu wt til Bijlætis allrunar og snudu bakenu Ad þuj
Explicit: þeßa Lækning þettest hus freyia ecki þurfa ad sækia til Adal rünar. Enn kielling hente saman flesked sem hundar bein.

13.54. (210r–v)

Rubric: Vm Eina konu.
Incipit: Ein kona taldest alltijd vndann sijnum mann, þä hann villde Creaturast vid hana, og sagde, Latum ookr ottast gud, ä Laugar dagz nött meigum vid þad ecke fremia
Explicit: gack frä ockur vid erum Annad ad giora, konur sagde helldur enn eg siae soddan skapraun, þa L. mc. m. þ. m. f f L. og wikuna alla wti giegn.

13.55. (210v)

Rubric: Vmm Eina konu og mann
Incipit: Ein god kona sem atte vondann mann sem opt skier so hun gat med ongum sam þyckelega vid hann
Explicit: Enn sem hann kom heim Reif hann J sundur kurred og sagde hun skilde giora huad hana Liste.

13.56. (210v–211r)

Rubric: Vm þa konu sem eckj matte huxa
Incipit: Eirn madur hielltt so vant sinne konu ad hann |211r| villde hun huxade ecki par
Explicit: þä eg var ad brydia hænsa kiøted, madurinn sagde helldur enn Eg far slijkann baga offtar, þä huxadu so mickid og Jlltt sem þu willtt.

13.57. (211r–v)

Rubric: Vm Eina kaupmadur tøsku
Incipit: Einn kaupmadur atte Eina vnga konu, hun hafde hann sua kiærann, ad hun matte ecki siä af honum nætur saker
Explicit: Enn sem hun sa tøskuna formerktte hun hann hefer spottad sig, Enn kaupmadur kom heim og hiellt henne gooda wøku noott.

13.58. (211v–212r)

Rubric: Vm Eina konu og xjj børn
Incipit: J Þydska Lande var einn madur sem Atte xij Børn, þad skiede suo Ad hannz kona vard |212r| Miøg siuk, hun kallade hann til sijn, og sagde
Explicit: Enn þær eru margar dag sem Eiga eitt barn og ern xij fedurner ad.

13.59. (212r–213r)

Rubric: Vmm Einn Gamlann kall og friska kono |212v|
Incipit: [E]irn Lxx madur Atte wnga konu, Enn hafde mist þa hin gømlu, hun ætlade hann munde barn wngur, enn sem þau woru komm saman þotte þeßare wungu konu hann til Einkis nætur gamanz
Explicit: þä [betn]ar þeir eckj ad helldur þö þu Jeter alla hans bauka og þad sem J þeim er.

13.60. (213r–v)

Rubric: Vmm kaupmanns qvinnu.
Incipit: [E]irn kaupmadur i fenedij borg ä wallande dro Jafnan burt i Tyrkerijed ad Afla sier penga, var þuj burt J tuø og þriu Ar, Eitt sinn bar so til ad hann var Leingur i burt enn hann varde
Explicit: þä formerke hun hanz Langa þolinmæde, og þad hann wiße h[00 0]nn [0]orlaties munde J ætt komm.

13.61. (214r–215v)

Rubric: Vmm Eina hardlynda kvinnu
Incipit: Eirn borgare Atte iij dætur, tuær Riett fijnar og eina hard linda, þui mællttest midur fyrer henne til gifftinga, vmm sijder gifftest hun einum gømlum madur miøg velrijkum, enn þo woru þau ei Lejnge saman
Explicit: datt þä huor vmm Annann, Af hrædslu þuj þeir hugdu bonde munde Rysa vpp, strauk so huort J sijna sundrung, og kiemu alldrei |215v| afftur og suo var hun frij fyrer þeim bidlum.

13.62. (215v–216v)

Rubric: Vm Eirn kaupmann og Riddara.
Incipit: Eirn kaupmadur villde einn tijma Ryda til Leon hann kom i eirn skög, og sä einn Riddara Jaga þar dijr, hann hafde og ho᷎ndlad marga Hyrte Hindur og hiera, þesse kaupmadur kom til einz aff Riddaranz þienurum, og hælde fastlega Riddaranz hreiste
Explicit: Athuga þu nu, huort eg er hinn Lucku samaste madur ä Jo᷎rdunne, þar fyrer far hiedann og dæm alldrei suo hiedann Aff.
Note: Noted in Ward (1883: 856) and Loth (1982: 232); about a merchant entertained by a knight (“De memoria mortis” in Gesta Romanorum).

13.63. (216v–217r)

Rubric: Vmm Eina kuinnu.
Incipit: J Einum stad biö einn borgare, hann willde ganga til heilagra stada, J pilgrijmz fara, og sem hann kom vpa eitt skip, og villde fara yfer wmm nockurn fiørd
Explicit: þu hefur ecki Att |217r| ad tæra þeim til þeßarar Reysu og þadann Af Lagde hun af ad selia fals.

13.64. (217r–v)

Rubric: Vm Ein sijnann herra Mann.
Incipit: Eirn herra madur atte eina fijna konu, suo huad sem til motgangs willde, þa sagde hun gud giore ockur þetta til hinz besta
Explicit: og Allar Af stooke seted, hann Liet pijpa bumba blasa danza og drecka. Og Lutherus minnest A þetta þar hann talar vmm Astarleise hiönanna.

13.65. (217v–218v)

Rubric: Vmm nockrar kvinnur sem hejra villdu hejmugleg skriptar mal.
Incipit: Eirn tijma saman toku sig ongar kuinnur og hielldu selskap med Dranok og drafe, suu hin hellsta þeirra ä medal kom vp med þat Rad, ad þær skilldu Leggia saman heila peninga sinnu, og send a nockrar Af þeim til Pavannz i Röm
Explicit: Enn sie nockur veikur þar J,  þä mä skie hann verde feigenn Ad segia Amen Adur. Enn hun seiger oremus.

13.66. (219r)

Rubric: Vmm ein Bonda sem Gaf sälu giafer
Incipit: Eirn Bonde Lagdest sin kur og sem hann for nam þad hann skillde Deyia, giorde hann Reikning sinn, og Gaf salu giafer
Explicit: Enn þeim tolf [00]llinum sem hann tok fyrer hanan bÿ hielltt hun s[000].

13.67. (219r–221r)

Rubric: Vm Eirn mann og 3 konur
Incipit: Þar var einn Vngur madur og iij konr, og hafde kuærlek til þeirra Allra, eitt sinn skiede þad [0000] þeßar iij konur komu Ä samt Allar vid þann wnga mann
Explicit: og huxade med sier ad nogn dijrt \särt/ wære nu ad kaupa kiærleikenn, þau Lau suo nottena wt, bonde villde ei omäka hana, kom þeim þä saman ad hun hefde vnned hinar bädar.

13.68. (221r–222v)

Rubric: Vm Eina Gamla konu sem gat þat sem Diøfullin Gat Ecke
Incipit: Þad woru tuø wng hiön ad þeim samde Ein katt þad matte diøfullenn eckj Lijda og bad sig adt spilla þeirra godre hiöna Aast
Explicit: þo seirna siu skam vid þa reina Lister ockar, og beitast brøgdum, hefur þu Arf skaplegur odad fared fram, Enn nu mun eg ad sinne j burtu wijkia enn finnast skam vid seirn.
Note: Noted in Ward (1883: 856); about an old woman who frightened the devil with her wickedness.

13.69. (222v–223r)

Rubric: Vm Eirn Lærdan mann og hans kyrtil.
Incipit: Eirn mio᷎g Lærdur madur var og got skalld, knande til Erfurd, gieck einu sinne wr stadnum vppa Torged, J kostulegum føtum, og sijdum kirtle og J ødrum sæme legume klædum, þa toku Aller menn sijna hartla og høfud klæde ofann, fyrer honum sem vindur hefde J einu blased þau ofann
Explicit: enn nu þad hwgger manna tok þau og biö þꜹ j smätt og smätt, Suo þau skilldu ecki þadann i fra faa æru og virding fra sier.

13.70. (223r–v)

Rubric: Vmm Einn prest og borgara
Incipit: Eirn Prestur og einn borgare Løgdest A huige vid eckj kvinnu, og sem hennar madur var ecki heima, komu þeir til skiftess til hennar, og Lietu hana Ein kis J sakna, og eitt sinn sem borgarinn og hun woru hattud kam pr[e]sturinn og barde Ad dyram, hun villde ecki Lata borgaran wita af honum og bad hann fara vppa Loftted, og kriupa Jnnj dvfna hused sem vpp yfer þeim var,
Explicit: sä mä borga Annad sem Jnn i öneunumm Liggur, Enn til þuj bondenn var fromur bladur og skap ferdugur, þä sættest hann vid þa og vard ecki vpp vyst fyr enn hann var audad.

13.71. (223v–224v)

Rubric: Vm þria menn og Eina konu.
Incipit: J Einum stad biö einn fatækur madur sem Atta eina Væna og froma kuinnu, enn þad er mälz hättur þar sem køtturinn er huijtur þangad hafe skinna makarinn suslegt Erinde, og suo for hier, þuj Borgmeystarinn og presturinn og bÿfovetenn J stadurin Løgdust J erster hennar, huad hin sagde sijnum manne Enn hann swarar,
Explicit: vmm þau Bijfougetenn seiger þu matt vel niöta þeirra effter þuj sem þau eru. for bondenn heim med þau og þottest vel veiged hafa.

13.72. (224v–225r)

Rubric: Vm Ein wng hiön
Incipit: Eirn morgun sem nockur wng hiön Lau i sæng til samanz, spurde hun bondann Ad og sagde, minn kiære seig mier huad til þeß kom, ad suo margar Pijkur og Jomfrur gafu þeir svijns flesk i ockar brud kaupe
Explicit: skillde eg þa hafa sied til huort eg hefde ecki feinged suo miked braud sem þu hefur feinged flesked.

13.73. (225r–v)

Rubric: Vm Jön Drumb.
Incipit: Ein kona miste mann sinn, sa sem Johann hiet, hun hafde hann suo kiærann ad þä hann var daudur, Liet hun wt skiera hans bylæte, J einum Trie drumbe, og kallade hann trie Joon
Explicit: takttu Jon Drumb og brendu honum medan hann endest, behielltt hun suo þam yngra drumb Enn forliet þann elldra.
Note: Noted in Ward (1883: 856); about the wooden image of a dead husband, John Drumb (“John log”).

13.74. (225v–226r)

Rubric: Vmm þa kona sem villde Deyia fyrir sinn mann.
Incipit: Þar var ein kona sem hafde so kiærann sinn mann, sem villde deyia fyrer hann og Liet sier Alla vega fledu lega, husu Lyted sem hann sturlade
Explicit: þangad til hun sagde Nu hid fyrsta sie eg daudann, hef eg nu hafft Af mier fÿsna, o kiære mann gaf mier Lyf.

13.75. (226r–v)

Rubric: Eitt æfin tyr.
Incipit: Þad var einu sinne J nockrune stad ad Eyrn prestur predikade, middags predikun, hann tok sig til ad tala vmm þä grim Ritningar, Gud sa alltt h[000] hann hafdi giort og var alltt harla Gott.
Explicit: og Vnad semd ad Leita sier effter Lvsum, enn flær eru godar til þeß ad picka J näran A pykunum, so þær sofe ecki, vnder predikun, Af þeßu wøkundu pijkurnar, Aller og hlöu ad honum.

13.76. (226v–227r)

Rubric: Vm Eirn Student og Gull smid
Incipit: Eirn Gullsmidur bio J einum bÿ. hann Atte eina wæna konu og wnga, suo bar til einu sinne, ad gull smidur sat ad sijnu erfide, þeße var værn og wngur gull smidur wysade honum til sinnar kuinnu, Enn sem Studentur barde ad dyrum tok hun honum vel og þegar kiærlega, og vard þegar vpp trudrud Af Astum til hannz;
Explicit: kuadst hann nu hræddastur orded hafa, gull smidur Liet hann nu þeckia sig Enn hinn strauk wt Af borginne og Leit Alldrei afftur.

13.77. (227v–228r)

Rubric: Vm eirn kaupmann og hanns kvinnu
Incipit: Þar var einn kaupmann sem Atte eina dægelega og wnga kuinnu hun Liet sier ecki nægia medt sinn eigenn mann, þar var og einn kaup sveirn sem kom og falade hana
Explicit: og kom Alldre Afftur, kaup madur hijdde höru Lÿfed þä med wende, suo hin La effter J marga daga ecki hef eg sijdan Af spurtt.

13.78. (228r–229r)

Rubric: Vm eirn Student og malara qvino
Incipit: Eirn fatækur studentur kom einu s[000] sejnt vmm kuølld til eirnrar mälara kuinnur og bad vmm herberge fyrer gudz skullde
Explicit: giorde hus freyann mälarann þa wr mata druckenn, suo hann var borin J sæng enn þau iij drucku med nögre katinu.

13.79. (229r–v)

Rubric: Vm Eirn Spil mann
Incipit: J Einum stad kom Eitt sinn mikil Pestilentia suo margt manna deyde, og monnum Leiddest þeim til grafar ad fylgia,
Explicit: og suo Af hrædsku og skielfingu.

13.80. (229v–230v)

Rubric: Vmm skraddara fyskara og tymbur mann og þeirra kvinnur
Incipit: J Einum stad biuggu iij borgarar. skraddars fisk [000] og Tymbur madur, þesser allir woru companar til samanz
Explicit: vard suo vpp wijs þeirra Limska og otru, fiskarinn og tymbur mann Liefu sijnar fara til olucku Enn skraddarinn Nädade sijna konu.

13.81. (230v–231r)

Rubric: Vm þa kona sem spilltte wellingnum a borded
Incipit: Eirn prestur Att kinne fyrer J huse einz bonda, J sinne sokn, og kom þangad døgum offtar, eckj til ad kienna børnum helldur ad maka mal vid hus freyiu
Explicit: enn prestur tok frettenn vid henne og kom þuj halffu offtar.

13.82. (231r–v)

Rubric: Jmpffle mig i min Pibi
Incipit: Eirn Bv̈re sat til bordz med morgum Lærdum monnum, þeir sau toku Aller Ad huor einn skillde seigia vid sveininn jmple mihi Cijathum
Explicit: þaa |231v| Toku Aller til ad hlæia og drucku honum til J sie, suo hanz pijpa vard full vmm sijder.

13.83. (231v)

Rubric: Böndinn Bröse.
Incipit: Eirn Ein falldur bv̈re sat til bordz hia nockrum Lærdum monnum, þeir høfdu wnder Lagt sijn Aa millum ad eingenn skillde segia sitt hall wte
Explicit: og sagde ei kann eg ad sitia hia þeim brosum, Leingur sijdan var hann kalladur hanns brose.

13.84. (231v)

Rubric: Vm Eina Dande Pijka.
Incipit: Ein Pijka klagade fyrer sinne drottningu, ad einn Jung kiære hefde naudgad sier, og A mælltte hun fast lega, þa fyrer hun sagde ney og vard Ein mekt þræta med þeim
Explicit: og sagde hefder þu eing giort þä [000] þu ecki mist þeim meydom, þuj hefur þu þuj med so buin þinn skada.

13.85. (232r)

Rubric: Vmm Eirn bvra og fiöra studenta
Incipit: Eirn Bwre klagade ä Consistoriö 4 studenta, fyrer þad þeir høfdu stoled frä sier eirn heim Gaas, enn sem þeir høfdu nu vmm nottena Att i þiacke vid hana, þä høfdu þeir sagt sijn ä millum, Habes hinn Annar svarade Habeo,
Explicit: Raad herrar søgdu hann yrde ad fara og koma med þä, sem þeßum fyr skrifudum næfinum heita, suo skillde hann hafa Løg og riett.

13.86. (232r–v)

Rubric: Vmm husfru Belthoram.
Incipit: Eirn prestur Lagdest fast J Aster þeirrar konu sem heit belthora, Einu sinne þa hennar madur hafde geinged J stadenn packade prestur sig til hennar, hafde þö Adur smä sent henne Rauda og huijta Lauka
Explicit: Enn þau bod giorde hann preste, ad sitt mortiel skillde h[000] hinn Alldreij Liä hiedann Af, hann giorde henne bod afft ad hann skillde og eckj helldur Liä hinn sinn steinpil.

13.87. (232v–233r)

Rubric: Ein setu manns Dæme
Incipit: Eirn Rykis manns son tok sig frä forelldrun sijnum og systur sinne, eirninn Lyka øllum sijnum Aud, og gotze, og smijdade sier Capellu, ä miklumm skog
Explicit: Þuj matte nu hier Af siä ad dryckiu skapurinn er ecki hin Liettasta edur minnsta synd helldur hilur og hyrdsla Allra Annara.

13.88. (233r)

Rubric: NB.
Incipit: Ein kuinna gieck berfætt af sæng einn tijma og sta þyrner wppi ylina ä sier hun hliöp þä med hvjnue til bar skiera og bad hann draga hun wt,
Explicit: hun sagde sancte Hijbrittus Tanne hun og Tigge, Enn hafdu skømm fyrer skiendar höran.

13.89. (233r–v)

Rubric: Vm sancta Marteins miölk
Incipit: Eirn Rijkur madur i enddur Laudz bÿ plagade Jafnann ad hallda mæta veitslu øllu sijnu folke ä Marteinz meßu kuølld,
Explicit: nu mä siä huorsu þu hefur fregt Lagst ä miolkena J giækuøllde, ad þu gietur ecki varist ad skiemma mijn Lijn Lauk, Læddest giestur J sæng sijna ad niju.

13.90. (233v–234r)

Rubric: Vm Prest og Bonda
Incipit: En Prag i ar einn audugr Bonde sem eckj huxade Pa[000] enn draga saman, og græda sem mest, villde eitt sinn genga til skriffta fyrir presti sijnum
Explicit: Effter þad spir prestur huad þeir heite sem hann hafde sinna wegna Lanad korned, hann Las þä alla fyrer vor.

13.91. (234r–v)

Rubric: Vmm þann sittu Eigda slattumann
Incipit: Þar var i einum Landz bij einn bvande Akur kall sem atte wnga og wæna konu, vid huoria presturinn Lagde Lag og heinnug lega Leika, suo bar til Einu sinne ad slattu madur for snemma morguns wt wta A kur sinn
Explicit: hun hlo þa og sagde Nu Reine eg þad ad mennerner eru A mornanna Dapur eigder, enn konurnar vmm mid deiged. sijdan bordudu þau og drucku til saman

13.92. (234v–235r)

Rubric: Vmm Ein hion
Incipit: Þad woru ein hiön, sem Alldre gatu sijn ä millum Barn ätt, Riende huort ødrum vmm, hinn gramdest vmm sijder og fieck þiönustu pijku sijna til for Listingar
Explicit: þad kiemur suo til ad hann sialfur gieck med barned Adrar xx vikr sijdan öl hus freyia barned wpp, og Liet sem hum Ætte þad.

13.93. (235r–v)

Rubric: Vmm Tuo stryds menn
Incipit: Tveir menn gafu skyckad J sundur sijnum Vnder huort merke, og fundust ecki sijdan þar til strijded var wte
Explicit: og Ræna þuj hefde sig fyst ad sijna honum fyrstum þeßa sijna konst, dæmdu þeir ad hann skilde behallda þar hann hefur seinged.

13.94. (235v–236r)

Rubric: Vmm Pilagrijn sem Brotenn var wr ein Tøminn
Incipit: Eirn kaupmadur sende sinn svein J walland, Ein huor Erinda, enn sem hann kom þar þä skilde hann ecki maled
Explicit: og Liet Leggia hann medur J stool og hallda ham og dro edur sleit wr honum eina tønnina Og Liet hann so fara.

13.95. (236r–237v)

Rubric: Vm herra man og ein Malara
Incipit: Nærre Einum herra mans gardi bio Eirn Mꜳlare sem var settur til Ad taka Jnn korn Af bænd hann vard þeim Nögu knappur suo þeir baru sig wpp fyrer herra manne
Explicit: Enn ef þu giorer nockud starka stioke hied i fr[00] þä sver eg ad þu skaltt hanga, malarinn var sijdann hinn beste madur og bio ä vegum kockalz sijns Leinga tij[00]
Note: Noted in Ward (1883: 856); about a lord and a miller, with a longer version also in Add. 4857 (Ævintýr af einum mýlnumanni), noted there as translated by Magnús í Vigur.

13.96. (237v)

Rubric: Vm Eirn stijgvieta makara
Incipit: Eirn stijgviela smidur hiet þuj ad fa sijn göd nij stigviel ongvan Lifande med muna þeim sem ølldung Ohræddur være vid sijna kuinni, hann gieck med stig viel
Explicit:og hijdde stig velinn vmm kiafftenn honum, og barde hann þar til stijg velinn geingu Af [000] munum.

13.97. (237v–238r)

Rubric: Vm svijns flesked.
Incipit: Eirn madur heingde vpp ofur lega bradfeitt svijn [fle]sk, og feste sedel ä þad, huar A skrifad st[000] |238r| sä eirn skilde eiga sem ecki wære kvenn hræddur
Explicit: og slette þuj vmm hausenn Ä honum, suo Alltt hanz skiegg og här bij klindest, og for bvre suo J burt Allur mäladur og [Al] makadur, Af svijns fleskenu.

13.98. (238r–v)

Rubric: Vmm Godann fødr og illann son.
Incipit: Eirn sonur Drack og dublade fußade og svallade J sel skap wondra manna flijkade og fordöm vr rad[00] øllu sijnu ä mote. dødur sijns raade, og vilia þar kom
Explicit: Enn xij c gyllinne Renna nidur ä goolfed eftter heingiumm, þuj suo hafde Af þan gooda fødur vered vmm bued, hann tok þegar peningana og biö betur ad, enn fyri og vard eirn vel Rijkur madur.

13.99. (238v–239r)

Rubric: Vm eirn Rijkann mann og hans iij Dætur.
Incipit: Þar var Eirn fÿrn og Rijkur madur sem atti iij dæ[tur] til þeirra hielltt hann huad mest hann kunne
Explicit: og [000] so børnunum alltt, ad hafa ecki par sialfr, og [000] ætte ad straffast sem einn gyckur, þä Leit huor [000] til Annarra og skømudust sijn.

13.100. (239r–v)

Rubric: Vm Eirn Doctor |239v|
Incipit: Þar var J þyska Lande einn Bv̈re mio᷎g Rijkur hann heirde ad þeir Doctores hefde ogurlegann Abata, af sijnu Ein bætte, hann Dro þuj til Bononien i Walld[00]
Explicit: so for hann Af stad, enn Doctors nafn slijkra sem hanz og hans maka Dregst ecki af Doc. helldur af Doc. þeir Tijrk, vppä Eingelsku, og tor. þad pr[000] ä þysku, so sem Tijkarnarre.

13.101. (239v)

Rubric: Vm Eirn Prest.
Text (whole): Einn prestur Atte marga peninga og mickid gull, og stvr[00] fyrer huar hann kynne ad geima þad, þuj stack h[00] hann J Armarium þar sem geimt er Sacramentis br[aud] og meßu klædenn, og skrifade vppe yfer dyra[n] Dominus est jn Loco jsto. þetta vnder stodenn [000] kompan, og stal gulljur J burt, Enn skrifade J sta[00] hinns, Surrexit non est hic. þa Lä presti vm ad m[00] vited.

13.102. (239v–240v)

Rubric: Vm Eirn kargan Compän. |240r|
Incipit: Eirn kar[0] stumpare velltte sier ä hnacka og hæl sinne sæng, so ad hans konu forundrade og spurde þuj hann Liete sier so
Explicit: hinn seiger kiæra moder eg meinta hann Munde kominn nedann frä helvijte, og þuj klabbryn[00] eg hann þier minnud virda þad til hins besta.

13.103. (240v–241r)

Rubric: Vm Tuo skomakara
Incipit: J Wernis borg hia Rijn biuggu Tueir skomakarar, annar atte einginn børn, var þo omøgulega kargur og Rijkr Annar var fä tækur atte morg børn, og vard ad hallda marga sveina
Explicit: þä [0]kde honum bij hallda henne J nadum huar ad hann þackade Gude og Sancte Nicholas.

13.104. (241r–v)

Rubric: Vm eirn manne
Incipit: Þar war einn madur sem Atte eina skøfuga s[000] |241v| [000]
Explicit: enn sä fatæke mann matte verda full kaupa ad skiöta heillre kraku J huoriu skote, enn mest ä þuj ad skiota 50 j ei hann hefur matt heita kraku stijgur.
Note: The top line of fol. 241v is partially covered with tape, obscuring most of the text at the beginning of the tale.

13.105. (241v–242r)

Rubric: Midas |242r|
Incipit: [Þar var eirn] [000] kongur sä Mydas hiet, ä honum vxu af [00]øng Asna Eyru fyrer saker ägerndar sinnar
Explicit: og sem þeir bliesu J þann Reys sem wr holune öx þä vard þeim ad munne minn herra har Asna Eyru og suo komst þad vpp.

13.106. (242r–v)

Rubric: Vmm Eirn mann.
Incipit: Þar var eirn madur sem skylldugur wr mata var sijnum [h]erra ordenn, herrann skipade ham ad koma til sijn Rijdande og gangande, ä sømu stundu
Explicit: Enn sem Leitad var þa var þetta kälfur hann slo þä sinn hund, Enn hann skried til hans og fladrade, og suo sijnde hann sijna tuo wine.

13.107. (242v–243r)

Rubric: Æfintyred: og i þuj Vaknade Eg.
Incipit: Eirn wngur madur hann forsoktti marga framandi stade, villde Læra ad skrifa og Reikna hann kom suo J þydska Land, hann [Gieck siu] J þydska Landsinne og spatzerade med sijnum stall brædrum
Explicit: og sagde Alla søgu nu sem Adur manna hann Lagde þeße ord til Og þa i þuj Vaknade Eg. þä sagde kaup madur, hij var þad einn draumr, þad Vißa eg Alldrej fyrer þinn draum Lä mier vid ad forþeinkia mijna konu, þanninn Leiste hann sig ä golfed.

13.108. (243v–244r)

Rubric: Vm Eirn kock
Incipit: Ein herra madur Reid ꜳ Jact, og skaut eina Trónu og st[00] sem hann kom heim skipade hann sijnum kook ad mat giora henna, til kuølld maltijdar, og J þuj bile kom Jnn J kook hused
Explicit: þær vietta nu badar fætur wt, kockur suarar, þad weit eg wel, hefder þu högd |244r| ä þä sem ä fatenu Laa, þä hefde hun og lyka Riett vt [000] bæde bein, þä snerest vpp J hlätur.

13.109. (244r–245r)

Rubric: Vmm Eirn skrifara og Eirn Trumbu slagara
Incipit: Þar var nockurs greyfe sem hiellt eirn skrifara huør ad var einn skiemtinn stall broder, hann hielltt og einn spil mann edur Trumbu slagara, þeße skrifare spil madur Dꜳrade og gabbade skrifarann offt og tijdum, suo hann matte varla J nadum vera fyrer honum
Explicit: skrifarinn sagde greyfarin alltt frä heinuglega, Greyfenn Lofade þad vel, og sagde þeße Trumbu slagare hefde einu sinne funded sinn Meystara.

13.110. (245r–245v)

Rubric: Vmm Tuo þiöfa.
Incipit: Þar woru tueir þiofar sem Løgdu saman ad Liuga og stela, Annar villde stela einam hrut, og samtoku ad mætast ä einumm kyrkiu garde, vmm nottena huor med sinn Afla
Explicit: sem hann kom Jnn J hused var hinn kripplengur þar fyrer, og hliöp betur enn sä hinn heilfættra.

13.111. (245v)

Rubric: Vmm Einn þiof sem heingiast atte
Text (whole): Bødullinn wtfærde einu sinne einn þiöf i Pæmten stadenn edur ad galganum, og einn Mvkur talde f[000] vmm fyrer þiölfinum og sagde hanz saal skør vel verd hrein, og klar, þiolfurinn sagde huad skrafar þu? þad kann eg ecki ad grunda huorinn hun kann hrein ad verda þuj þa eg er heingdur, þä verdur bunded fyrer minn hꜳlz, so hun kann ecki ad komast þar vt. Enn Af þuj hun verdur ad Leita ä hinn veigenn verdur hun wijtt saurug. Væ illi.

13.112. (245v)

Rubric: Alijktt
Text (whole): Þar Atte einu sinne ad heingiast einn þiöfur og b[ad] presturinn hinn Heilagur Sacrammentum hann sagde eigdu [mjnu] part og giefdu mier ij blafurt J stadenn. Annar gudz spottare.

13.113. (245v–246r)

Rubric: Vmm Eirn okur kall.
Incipit: Einn okur kall gieck einu sinne fokande forreidur wt vr kyrkunne, vmm predekun, snußade og snivrade blotade og bannade, fußade og feyade hrækade og sveiade, hans Compan einn kätur madur wngur gieck wt til hans og spurde huad ham wære, ad hann Liete sier þanninn
Explicit: og helldur vmm þeirra Annann foot, og dregur þa so Jnn Alla gautu i helvijte, þä vard okur kallenn Amatlega Reidur, og ydradest þeß hann hafde giefed honum gilline og strauk sinn veg.

13.114. (246r)

Rubric: Vm Enn Annann Okurmann
Text (whole): Eirn Prestur straffade miøg okur kalla Hinne predikun, enn sem hun var wte, gieck einn madur til hans og gaf honum gylline, Prestur sagde þad er sagt ad þu siest og einn okur madur, hinn seiger eg bid ydur ad straffa huorn sunnudag okur kalla, þuj þeir eru  nu ordner ofuiarger eg hefe ongvan abata ä sijnu oker, þuj of margur okra, þuj bid eg ad fiar straffed þä, suo eg mege okra ein samall mier til merre avinningz.

13.115. (246r–v)

Rubric: Enn vmm Einn okur mann.
Text (whole): Eirn bølvadur okur madur do einn tijma. þad er J ødrum Løndum sidur, ad einn embættis madur ber Annann til Jardar, og sem manna ætludu ad vp hefan þennann okur mann, vard hann þeim af þungur, |246v| menn keifftu ad fiorum okur køllum ad bera hann [000] sem þeir toku ä honum, vard hann þeim Liettur so sem eindv̈u fødur.

13.116. (246v)

Rubric: Annad æfintijr
Text (whole): Þad er Land skapur J einu Lande, ad þo nockur deyr þa er hann eckj grafenn fyrre Enn ham er Eitthuor Loflegt til talad, þad skiede ad einn häræmdur okur madur dö, hann stod suo Leinge vpe ad einginn villde tala honum eitt gott ord til, þar kom vmm sijder Eirn barskiera sveinn, og sagdest wilia hialpa vpä hans grefftran, og sagde einu sinne kliffta eg hans skiegg, og vmm mijna daga hef eg Alldrei sied þad skiegg sem betra var ad strysa enn hans skiegg og med þad war hann grafenn.

13.117. (246v–247r)

Rubric: Vmm Einn siukan kaupmann
Incipit: Einn kaupmadur Lagdest siukur og sem hann fann huad sier Leid, þä sagde hann eg bid þig mijn sꜳl, ad þu skilier eckj vid mig og wijker eckj burtu þad eg vil nu Leingur Lifa
Explicit: Enn sem hann fornam alltijd Werra og verra sagde hann so aller heirdu, þu wonda saal, fyrst þu villtt eckj fyrer mijna miuka bæ̈n kirr vera, þä fardu hundrad þusund diøflum J walld, og Riett J þuj doo hann. og Rad stafade salunne fyrer framm.

13.118. (247r–248r)

Rubric: Vmm gamla Gijruga konu
Incipit: Sancte Petur og Sancte Päll ferdudust Einu sinne sømuleid, og badu einn Rijkann mann vmm herberge, og feingu ecki Enn þar næsta biö ein fatæk kona og goodu madur sem attu mørg børn, enn Litla tæring edur Næring, þau budu postnenum badum ad vera vmm nottina hiä sier, þo fatæklegt mætte þikia
Explicit: so frelsadest hann nu fyrer þä þridiu oskina, huorer hun vard ad spilla vppa hina fyrer, og suo miste hun alltt sitt gotz fyrer sijna agrene

13.119. (248r)

Rubric: Vm Eirn husbönda.
Incipit: Eirn var sa hann plagade ad blauda vatne vid þad wijn sem hann sellde sijnum giestum til mathar
Explicit: hann sagde þad sie eg adt þetta wijn er nokut blaudad, huj horn sijlinn wr vijn fliota hier J.

13.120. (248r–v)

Rubric: Nota.
Text (whole): Þar var einn hann tok til orda margar menn signing |248v| og sagde sumer giora kroß fyrer Augum nøsium brioste maga hrigg fotum yliunum Etc. og vilia banna þar med Ad diøfullinn skilde komast þar Jnn enn þeir banna ham þar med wt Afftur, þuj hann er Adur Jnn kominn, og kiemst ecki wt vmm þeßa kroßa, sie, þar fyrer eff þu villtt signa þig þä Rekttu diøfulinn fyrst i burt med Christelegu framm ferde og Bæninne, og kroßadu þig sijdan fyrer honum.

13.121. (248v)

Rubric: Vm Einn Drycke Mann
Incipit: Einn madur plagade ad bølua og Lata Jlla þa hann kom druckenn heim, þar med sijndest honum tuen t[000] þad sem eitt var
Explicit: og J þuj hann þreif framm A elldenn datt hann og brende ä sier kiafftenn, og kynnurnar so honum Lä vid dauda.

13.122. (248v–249r)

Rubric: Noota.
Text (whole): Eirn madur brynde Asna sijnum og sem Asninn |249r| hafde dracked sig fullann, þa villde hann eckj meira, og hann slo asnann til ad drecka betur, enn hann villde ecki þä sagde madurinn mann vitz laus skiepna ertu, Einn þo dreckur þu eckj meir enn þig oþyrstann, enn eg dreck mig spiju siukann, sa er munur ockar.

13.123. (249r)

Rubric: NB.
Text (whole): Einn herra madur hafde vaninn hiort so hann drack sig druckenn, enn einu sinne støck hann og sprangade, aff sijnum dryckiu skap, og braut sinn foot og willde sijdan Alldre smacka øl, Enn þo margur brote J sier øll beininn, hann dreckur sem Adur. Milo Crotoniata þienari Socratis hann bar vxan enda At hann hann J mäl.

13.124. (249r–v)

Rubric: Vm nockurn Dꜳra
Incipit: Þar var einn där legur Compan, sem sat i giesta bode hiä ødrum, og sem hann þraut pening ad Leggia wt, enn einginn villde fyrer hann borga, þa gieck hann til hinna Annara
Explicit: og suo spurdu þeir hin ad þuj hann hefde gerust hans saal, hann sagde Eg keiffte han til wonar wara, ad eg eg veird skylldugur skollanum wmm saal, þä skal hann hafa þessa.

13.125. (249v)

Rubric: Nota
Text (whole): Einn ofdryckiu madur hann var sem ad dauda kominn, þuj Lifur og Liugu forargast i Drankurum, bad þuj einn doctor ad Lækna sig, Doctor sagde þad er nu ofsemt og suo dö ham, enn sem þeir spurdu doctor ad huad hann hafde orded ad fiøleste, sagde hann hann do J þosta og hungur þeir søgdu þad ei kunna ad skie þui hann var Alldrej odreckande, Ja wÿst sagde Doctor, þier seiged satt, þuj var hann alldrej ofratz annde, ad hann var Jafnan sijbuinn vid þuj ad Jeta og drecka, og hefde hann ecki vered suo gijrugur og sollttenn J oled, þa wære hann ecki enn nu daudur.

13.126. (249v–250r)

Rubric: Nota
Incipit: 1551 skiede suo ad vj dryckiu darar Løgdu saman og geingu eina Laugardags nott J kiallara þeir drucku og dubludu, qvädu hrinu, spudu og Rautudu, og stundumm drucku þeir til bijlæte Andskotanz sem A weggium var vpp mälad
Explicit: det haffer vered dijfilz Drucken bolter. øl kiempur heita þeir sem Alldre Lyta vpp wr øl staupunum, eirninn þeir sem minnst þiker fyrer ad smacka þä þeir eru fordruckner.

13.127. (250r–v)

Rubric: Vmm Einn Druckinn mann.
Incipit: Einn forgalenn bvre mætte odrum sijnum Lyka vppa gøtu Eeewe, tok til ad banna og blöta sagde hinn odruckne spiade sig.
Explicit: Enn sem hun hefur klifft og skored af ham alltt hannz skieggi þa sier hun huge ä honum nej klöro, hun viße þa ad kallz var J blaud.

13.128. (250v)

Rubric: Vm Eina Druckna konu.
Incipit: Ein kuinna hun drack suo miked og därlega ad eingin fieck henna þar frä hindrad, hennar doctur Af Riede henne þad enn hun forsmade hennar rad
Explicit: Og seiger hus bonde hefur þu ecki par ad giefa mier ad drecka, hennar doctor hialpade henne þä.

13.129. (250v–251r)

Rubric: Nota bite |251r|
Incipit: Daudenn giørde Contract vid enn Ad taka hann noke fyrer frä Lijfe enn hann hefde giort honum iij Aminningar
Explicit: daudenn seiger eg hef suo giort, Barskierenn sagde þier sijna meining wijned var þier Ramt enn Magenn kunne ecki Adt hallda Matunum. Kom nu.

13.130. (251r)

Rubric: Aliud.
Text (whole): Eirn veralldar sonur Lagdest daud siukr enn sem presturinn kom, villde hann smyria hann med oleo, og bad hann rietta framm hægre henda hinn siuke sagde eg Ligg ä henne, hun er og ecki þeß wegna Laus ad eg helld mijnum gialld punge med henne vnder føtunum, hia mier, og sem þrestr skodade þa var þetta satt.

13.131. (251r–v)

Rubric: Vmm Eirn Bwra.
Incipit: Þar var einn bvre sem wecke var ad nockru Til wittenberg, hann bad einn doctor vmm god rad Doctor sagde far þu til Apotelarans og bid hann vmm Jnn bakad Coriander
Explicit: finnur doctorinn, og þackar ham hæ̈rlega enn þur ætt hafe sier nu þott, og sier geinge Ecke vel ad koma pappijrnum burt Af margunum Afftur, þa hlo doctor.

13.132. (251v)

Rubric: Nota
Incipit: Þar var einn slagtare og einn skinna makare, þeir attu Laug varande kløgumäl til samanz og vann huorugar ä
Explicit: Eg hefe stunged tuij fodrudum kyrtle J hans haalz. og suo tapade sa riettara maled hafde.

13.133. (251v–252r)

Rubric: Aliud
Incipit: Þar var einn herra madur sem befaling hafde yfer nunnu klaustri, og þar woru margar klaustur meyïar, þeße herra madur skrifade Abbadijsinne til og skipade henne ad send a sier eina þä nafn kienda Jamfru sem hann til tok sier fyrer frillu
Explicit: sneru til baka og sem hann sa J oskiurnar vndrade hann og Jdradest mikelega effter Enn hun fieck ad niju siönar gäfu af gude fyrer sitt hrein Lyfe.

13.134. (252r)

Rubric: Nota
Text (whole): J þeim stad Achon var nunnu klaustur hann var plyndradur og A alla vegu wmm kringdur Af herfolke, og sem Abbadijsenn sä fyrer huad verda willde tok hun sinn hnijf og skar framan af sijnu nese, og suo giordu Allar systurnar vppa þad þær skilldu virdast ofrijde. og suo þar fyrer hallda sinne Meydomz Æru.

13.135. (252r–v)

Rubric: Vm Eina Abbadijs.
Incipit: Ein Abbädijs hafde mikla Ast A sijnum klaustur herra, suo ad þad slo til holldlegrar naquæmdar med þeim, Enn sem Nunnurnar wißu þetta Lietu þær hliott yfer slijku
Explicit: enn þier hafed ætladad grepa kulda kv̈f ydar, edur næstur hvfu, þä sagde Abbadijs, hier hefr huor sijn brek. Lesum 5. Pater Noster. og 6. Ave Maria. og 7. Requiem Etc.

13.136. (252v)

Rubric: Nota
Text (whole): Elldur watn vedur sanninde fundust og spurde huort Annad ad heimile, elldur sagde eg ä heima J hørdum steinum watned sagde eg ä heima J diupum Jard grefium, vedred sagde, þä þier siaed strainn og Laufenn A Eijkurum bærast þar er eg sannleikenn sagde hiä gude a eg heima, enn [000] Jørdu will mig eingenn geyma

13.137. (252v–253r)

Rubric: Vmm Einn sann kalladann Bwra.
Incipit: Þad var einn bvre hann skijrde sialfud sitt barn, og barned do suo hann huxade med sier ef hann segde ad barned oskijrt wære þä munid prestur ecki grafa þad.
Explicit: Prestur seigur, med huorium ordum skijrder þu þad? hinn svarar med þeßum ordum, Eg skijre þig i nafne faudurs og heilags Anda Amen. Prestur seigur hvar er sonurinn þä, hinn sagde hann kiemur hier ä effter med feitt svijn er eg hugde ad giefa ydur, prestur seiger er so er so þad er nog skijrt.

13.138. (253r–v)

Rubric: Vmm Einn kaupmann.
Incipit: Margar kaupmenn Ridu til franckofurt þar med var einn Rostockare, og sem þeir komu til herbergis sagde hus modurinn, mijner goodu giester, þier verded ad hialp ydur tueir og tueir med eina sæng, þessi Rostockare var Leiddur ad eirnre sæng med einum Reip slagara
Explicit: og pickar hann allann saman s[00] honum Liggur vid dauda, kallar og seigur ho ho ga gä flux flux fort am – Abisscum abißum jnvocat.

13.139. (253v)

Rubric: Vm Eirn giest.
Incipit: Til nurinberg gistu nockrer menn J Einu herbergi sem hi[et] Eyllini Leon, ꜳ medal þeirra var einn einfalldar giestur
Explicit: þa viße herra madur ad hann villde fa stærra sticke, og matur Og suo borgade herra  madur fyrer hann maltijdina.

13.140. (254r)

Rubric: Vmm Papiska klerka
Incipit: Biskup einn papiskur Raupade og Rambade af þuj hann sagdest hafa komest yfer ellde braud wr þeim Runne sem Logade A fiallenu Horeb
Explicit: enn Miölkenn hefde fared nidur, og hefde vered tekenn vpp med spæne, og sellst so dijrindis peninguinn.

13.141. (254r–254v)

Rubric: Vmm Einn Greyfa og hans fylgi kono.
Incipit: Þar var einn greife sem fylge konu hafde Aatt, og sem hun var honum Leid ordenn, og gifftest eirnre heidarlegre fru, þä var hann ecki til natturlegra huijlu bragda
Explicit: wære þar nidur i, þa skilder þu Allrei børn eiga, hann hafde sig þa heim og gröf vpp pottenn, og Atte morg børn sijdann.

13.142. (254v)

Rubric: Vmm Eina galldra mann.
Incipit: Einn Galldra madur sem heingdur hafde vered tuẏsvaradar J þridia sinn þä hann kom J gälgan hiengu þar fløtenn hans J bagga, enn hann kom sier burt
Explicit: enn sem hann Leit wid sä hann ad þetta var dyr hundur sem hann hafde stimpast

13.143. (254v)

Rubric: Wmm eina Galldra konu.
Text (whole): J þeim stad Richs hoff var Ein galldra kona hun mætte eirnre heidarlegre hus fru, i einu giesta bodr, enn su var þungud og sem galldra gydiann sä hana Liest hun med þuj mote heilsa henne ad hun Lagde sijnar hendur framan ä hennar kuid, Enn hun fann strax hræring med siere vard hradd gieck henn, og sem hun vard Liettare fædde hun ad skilda barn sins L[000] sinn J huorin Lage.

13.144. (255r)

Rubric: Nota.
Incipit: Ein from kuinna Riende eirnre galldra konu wmm ad hun hefde troded nidur gras i sijnum grasgarde hun vpä mote med färe og forse kuad hun Lijge þad og med þuj hun willde eckj med neinu
Explicit: hann Leitade strax vnder þrep skilldenum ä husenu, og fann þar eina mind Af vaxe, og J gieginum henna stödu suær störar Nälar, huoru meiginn og sem þad var burt batnade konune.

13.145. (255r–v)

Rubric: Einn annad.
Incipit: Einum fröm stad Zaberino var ein gud hrædd kona kominn ad falle, nockur galldra gydia kom til hennar og baud stad sitia yfer henne, huad hun villde ei af henne þiggia Enn sem hun var nu Leittare ordenn, þä geingu t[il] hennar ij konur og þeße hin þridia
Explicit: og hropade til gudz vmm hialp og naad enn Einu sinne sem hun krafdest Natturlegra hæginda, og gieck wt af husenu þä geingu af kuidnum bein og þyrnar, kuister og Jarnamolar, huad furdanlegt ma virdast og suo Læknade gud hana.

13.146. (255v)

Rubric: NB.
Text (whole): Galldra konu eina atte ad brenna einn tijma og sem hun kom Jnn J baaled þä mie hun J elldenn enn blies framan J bødulinn, elldurinn slocknade enn bødullinn do Jafn snøgt.

13.147. (255v)

Rubric: Vm Einn Prest.
Text (whole): J þorpinu Kunarwalde var einn gamall paua prestur hann gieck vid tuo stafe, hann var studdur vppi predikunar stoolenn, hann hielltt miøg framm pava Lærdome, Ef Lutherj Lærdomur er sannare sagde hann, þä take fiandinn mig vpp þar Feg stendur, og J þuj kom And sk. og dro hann A härenu, framm wr predikunar stolinum og halg braut hann.

13.148. (255v)

Rubric: Vm Einn galldra mann.
Text (whole): Einn half mentur galldra madur sagdest gieta stefnt øllum høggormium J þuj Lande samann j eina holu edur grøf, og sem hann hafde þaugde stefnt miklum grüa, þa kom hann einium Alldrej Jnn J grøfina, hann Leist giora þad vppa til sett [00] þo hann blife wte, vmm sijder støck þeße eine vpp Og brä sier J kringam hann, sem ønnur giørd, og beit J sinn spord og keirde hann tuø falldur Jnn J arma bæled og drap hann.

13.149. (256r)

Rubric: [V]mm Eina Galldra konu
Incipit: Ein galldra kona J eing lande, sat einu sinne Ad giett[0] bode enn J þeim svifum hende hun sinn hrafns wnga huorn hun hafde vppaled til sinnar fiøl kynge
Explicit: og sette hana ä suartann hest er fyrer dÿrrunum stöd, og strauk burt med hana, hesturinn hun eggiade Ä mote henne enn hun bøl hrein suo had ad heirde fiorar Mylur vegar.

13.150. (256r–v)

Rubric: Eitt æfin tijr.
Incipit: Þad var Ein Kuinna sem soktte Tijda giord Ä Mariu meßu med ødrum fleirum, Enn þegar teked var ad weita og hreifa ylmande grøsinu
Explicit: Enn næstu buendur kyrkiunnar komu og fundu hana med Lyfe, Leiddu henna til sijnz mans og Jnnan Lytillrar stundar fædde hun barn, huort ed vard Mukur J franka riki nockrum Arum sijdar.

13.151. (256v)

Rubric: Æfintijr Lyted.
Text (whole): Eirn fordruckinn prestur for ad Lesa sijnar tijder, vmm kuølld J Rvme sijnu, þad vard af ad hann toktu ad æta vpp ølinu, og Lieste wnden vmm Leid, Enn andskotinn stod fyrer afftann hann og sagde, Nu er einz Reikused og bænenn, og hafde sig suo J burtt.

13.152. (256v–257r)

Rubric: NB.
Text (whole): Einn papiste plagade vmm Langa føstu ad bera ä matlega høtt hempu, meinande þar med ad fara |257r| syndinna fyrer giefning ad hann giorde sig suo faatæktlegann, J buningenumm Annar drack Liett vmm Langa føstu til fyrergiefningar syndanna.

13.153. (257r)

Rubric: Vm Einn son sem spottede sijna mödur
Incipit: Ein kona Atte son huored henne var miøg ohlijdenn, hun straffade hann med wende og ordum, enn sem hun Riede ecki vid hann gaf hann henne slæm ord og forsinade hana, slo hanna og dro,
Explicit: og giorde so eitt opinberlegt feig fyrer øllum monnum suo sem modurinn bad honum þä hann slö henna.

13.154. (257r–v)

Rubric: Vmm Tuo menn
Incipit: Tveir menn biuggu einn tijma til samanz huor var Annarz hus, og høfdu bader Jafn morg børn og hinn Annar erfidade miøg freklega.
Explicit: og ætlade ecki vppa adra, og vard suo Rykur nöge ecki af Merar Tømminne, helldur Af sinne huorz dagz legde vmm geingur.

13.155. (257v)

Rubric: Vm Eina stulku.
Text (whole): Marger borgara syner badu eirnrar stulku fyrer medal gøngu heidarlegra manna, enn hun gaf þad svar ad hun villde ecki gifftast þo hun viße fyrer wyst ad hun ætte ad eiga J sijnum hiu skap tuo sonu og ætte ad Verda einz og sancte Johannes og sancte Jacob, enn Jnnann Lytilz tijma vard hun Liettare og Atte vid gifftum skömakara ij höru wnga.

13.156. (258r)

Rubric: Vmm Dionysium Tyrana.
Incipit: Dionysius wykingur Ryktte i Silikia, þuj kongs Ryke, J stadinum J borginne Cyracusa, hann var bølvadur tijrane þuj badu Aller til gudanna ad hann skilldi deyia sem first vtann ein kielling hun bad ad hann skillde sem Leingst stiorna
Explicit: þa være eg Aum þuj vil eg þu Lifer Leingur enn eg.

13.157. (258r–258v)

Rubric: Vmm Eirn prest.
Incipit: Þar var einn prestur sem þrätt klagade til sinna til heyrara, ad þeir Þæt wt ä kyrckiu gärde, og wære ad spila vmm meßuna, enn stundum feingest þeir ecki Jnn i hana fyrer ein tølum
Explicit: og sitia J henne stillelega og þar fyrer Lofad hann þeim wt, og woru sinner so sem dauder af kuld.

13.158. (258v)

Rubric: Nota
Incipit: Þar var einn wys madur sem villde Reka sijn eyrindi wid Einn borg meystara, og gieck fyrer hanz husd[00] Enn sem þienarinn borg meystaranz sä þennann mann seig hann honum
Explicit: þuj ädan  kom eg hier J mijnum fatæklegum bunade, enn nu feck Eg Jnn gang J þeßum klædum, borg meystarinn Lagde sydann Af ad fara ad mannvirdingumm.

13.159. (258v–259r)

Rubric: Vmm herra mann og skraddara
Incipit: Ein herra madur kom J hus nockurs skraddara og willde Lata snijda sier klæde, frä þuj er ad seigia ad þeße skraddare hafde þann sid
Explicit: þa kallade skraddarinn og bad sveininn hialpa sier, sveirninn sagde huad gud sam teinger þad sk[00] mennerner ecki Ad skilia.

13.160. (259r–v)

Rubric: Vmm Eina hooru.
Incipit: Ein hertuga kona hafde framm hiä hertugann annann Kunningia, suo bar vid einu seir þa hert var J fiarlægd ad hun skrifade honum til brief
Explicit: þä hertugenn kom heim vo hann henna strax ä sinn sijdu pundara, fieck Lausn af paua medt þuj möte, ad satis factio yrde klausturs smijde huad hann og wpp bygde.

13.161. (259v)

Rubric: Vmm Einn Mann sem Leigdi sijna konu.
Incipit: Einn bølvadur Cardinall Leigde eina borgara konu med hannz Liufum wilia, Eitt sinn giørde Cardinallinn bod ad büa til veitslu, þuj hun villde þa nott þangad witia borgare og hanz Leigu fru biuggust vil vid Cardinalinum
Explicit: Enn sem hann viße þad var ecki Cardinallinn, sem hann hafde dreped þa sette hann mann til ad forrada hann ä Eytre, og flude suo J wtlegd.

13.162. (259v–260v)

Rubric: Vmm Eirn herra mann og Eina Pijku.
Incipit: Nockur megtugur stor herra miøg kuenn halldur og Arf þuj Nockud ofrægur hann ferdadest Langa Reysu einu sinne sem offtar,
Explicit: hun hafde heinnig leg[00] Trulofast og sat þeirra brullaup med glede og godu yferlæte.

13.163. (260v)

Rubric: Vm konginn J Einglandi og Einn bvra
Incipit: Kongurinn Af Einglande Villdest af Jacktt einu sinn og drö ecki vppi høllina, hann Nattade hia einum bvrum Enn sem ä borded var Reidt, baud konge Vid [000] Bvre sagde hann skilde fä mats hinn villde ecki smicka alla riettina
Explicit: þä hefde eg ecki feiged slag, Marger gieta til Ad bvre munne hafa huatt spored J burtu.

13.164. (260v–263r)

Rubric: Eitt Æfentijr af Bönda þeim Er Snidülfur hiet, og hanns ötrua Qvinnu
Incipit: A døgumm Paals päva þess fyrsta med þat naf[n] er styrde Goudz christne J Room, Var þar bo[nde] einnara A medal, er hiet Snidwlfur. J þeirre hálf[u Jtaliæ |261r| er Bergu]ndia heiter, hann Var Vel ad sier umm alla hlu[te] Raadvøndur madur og Riett Vijs konu ätte hann harder Varna, enn eckj so Guudhrædda sem skillde
Explicit: þö ad lyklegt meige Vera af øllu [und]enn førnu þeirra skycke ok frammferde øllu svo Vord nu [sem] efned hermer, ad þan munnu Vijst illa fared haf an yferbötar, þeßa heimz, ef ei er ok lijka svo annarz er hvar frä Guud himneskur oß alla sijna Vard Veite [af sinne] yferfliötanlega miklu nädargiasku, hannz Va[rd og ma]kt Vegsamest umm Allde.
Colophon: Amen.
Note: Noted in Ward (1883: 856). A longer version of the Sníðúlfur tale also in item 45, and copied in Add. 4859. Copied by Magnús Ketilsson. The colophon “Amen” is repeated by a later hand, in imitation of the original script.

Physical Description

Support: Paper
Number of leaves: iii + 263
Dimensions (leaf): 180 mm x 140 mm
Dimensions (written): c. 160 mm x c. 120 mm
Catchwords: Yes
Foliation: Foliation in pencil, 1–263, either in the top right corner or somewhere along the right edge of each leaf (recto side).
Watermark: Yes
Collation: The leaves are individually set on paper guards making the original collation impossible to determine. The “quires” thus consist of single leaves. No information about former quires or the original structure of the manuscript is available.
Condition: Fair
Number of hands: 3
Hand 1: Jón Þórðarson (major contribution: 3r–180v, 182r–260v)
Hand 2: Magnús Ketilsson (minor contribution: 1v, 2r, 260v–263r)
Hand 3: Magnús Jónsson í Vigur (minor contribution: 181r–v)
Decoration: The manuscript has a low level of decoration comprising mainly enlarged initials at the beginnings of new texts, chapters, and other textual divisions.
Additions: Front flyleaf 3: “Purchased of Professor Finn Magnusen July 1837.”
Fol. 1r: Former classification mark “375” in strong black ink, top centre; in the middle of the leaf the numbers “9. 37. 21. 111.” are written in a circle in black ink; under this is an oval “British Museum” stamp in red ink.
Fol. 263v: a stanza is written in a 19th-century hand, as well as the name “Olafur jon Son”.
Date of origin: 1698–1699
Place of origin: Iceland
Provenance: The manuscript was probably commissioned and owned by Magnús Jónsson. It was later owned by Finnur Magnússon (1781–1847), from whom the British Library acquired it in 1837.

Repository: The British Library, London
Collection: Additional Manuscript (Add.)
Shelfmark: Add. 11,153
Other catalogue descriptions: British Library

Catalogued by SMW | xml description (GitHub) | xml description (OpenDocument file)
Last update: 2023-12-03